İbn Âbidîn'in el-Ukûdü'd-Dürriyye fî Tenkîhı'l-Fetâva'l-Hâmidiyye adlı eserinde geçen hadislerin tahrîci ve değerlendirilmesi

Abstract

Hadisleri sonraki nesillere aktaran âlimler, Hz. Peygamber'in `Kim benim adıma yalan uydurursa cehennemdeki yerine hazırlansın.'1 sözünden hareketle, hadisleri naklederken büyük bir sorumluluk taşıdıklarının bilincinde olmuşlardır. Bu yüzden hadis rivâyetlerine büyük özen göstermişlerdir. Buna rağmen bundan sonra çeşitli sebeplerle hadis uydurma girişimlerinde bulunulmuş, bu girişimler büyük ölçüde başarılı olmuştur. Uydurulan bu haberlerin belirlenmesi elzem hale gelmiştir. Bu çalışmada `el-Ukûdü'd-Dürriyye fî Tenkîhi'l-Fetâva'l-Hâmidiyye'de geçen hadisler teker teker ele alınıp, her birinin diğer senedleri gösterilerek sıhhat durumunu belirtilmiştir. Tahrîc türü eserlerin artmasıyla hadislere uydurma sözlerin karışmasının büyük ölçüde önüne geçilmiştir. Tahrîcini yaptığımız eserde tesbit edilen altmış dört hadisin kırk üçünü makbul, on yedisini merdûd, dördünü ise hakkında hüküm verilemeyenler oluşturmaktadır. Fetvâ nitelikli bu kitaptaki zayıf hadis sayısının onun üzerinde olması oldukça üzücüdür. Çünkü İslâm hukuku alanında çalışan âlimlerin, eserlerinde kullandıkları hadislerin sıhhat derecelerini bilmeleri ve ona göre hüküm vermeleri gerekir. Bu sebeple fakihlerin hadisçilerle koordineli bir şekilde çalışmaları gerekmektedir. Hadislerin güvenilirliğini ortaya çıkaran tahrîc çalışmalarının, basılarak tanıtılması hadis ilmi açısından oldukça faydalı olacaktır.

The scholars who convey hadiths to the new generations, following the sentence of the prophet Muhammad `Whoever fabricates lies on behalf of my name should prepare his place in the hell?, are aware of the fact that they have great responsibility while conveying those hadiths. Therefore they have placed big emphasize on translating the hadiths. Despite all of those facts, for various reasons, hadith fabrication attempts have been carried out and to a great extent those attempts became successful. Adaptation to those fabricated hadiths became a necessity. In this study the hadiths in the `el-Ukûdü'd-Dürriyye fî Tenkîhi?l-Fetâva?l-Hâmidiyye? were examined one by one and each hadith?s authenticity has been stated by showing its other seneds. Out of the sixty four hadiths in the source we have applied tahric, forty three hadiths are makbul, seventeen are merdud and no conclusion cold be drawn about four hadiths. It is afflictive that this book, which is classified as fatwa, includes more than ten weak hadiths. The scholars who study Islamic Law have to know sıhhat degree of the hadiths they are using and they should make judgments accordingly. Therefore, fakihs have to work in coordination with the scientists studying hadiths. Publication of tahrîc studies which disclose reliability of hadiths and introduction of those sources will be very useful for the science of hadith.