İslâm tarihinde Müslümanlar, ilk kez farklı bir ilâhi dinle ve onun mensuplarıyla Medine'de karşılaştılar. Bunlar şehrin eski sakinleri olan Yahudiler'di. Bu Yahudi kabilelerinin en etkin olanı Nadîroğulları, liderleri ise Huyay b. Ahtab'dı. Onun Hz. Muhammede'e olan muhalefeti ve düşmanlığı bazı savaşlara bile yol açtı. Huyey politik, diplomatik, dinî ve ilmî yeteneklerini ölene dek Müslümanlar'ın aleyhine kullandı. Fakat gerek ülkemizde, gerek İslâm dünyasında, gerek de Batı'da Huyey hakkında doğrudan yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır. Bu tezin amacı bu durumu ortadan kaldırmak ve bu boşluğu doldurmaktır. Birinci bölümde Huyey'in kişisel özellikleri, ailesi, müttefikleri, toplumdaki konumu değerlendirildi. Bazı müsteşriklerin Yahudiler ve Hz. Muhammed'in ilişkileri konusuna dair fikirleri incelendi. İkinci bölümdeyse Huyey'in faaliyetleri sıralandı. Tezimizde temel İslâm Tarihi kaynaklarından, Hadis ve Tefsir eserlerinden, çağdaş İslam tarihçilerinin eserlerinden yararlanıldı.
In Islamic History, the Muslim, for the first time met a different divine religion and its members at Medina. They were Jews, old inhabitants of the city. The most active of the Jewish tribes was Banu Nadir and their leader was Huyay b. Ahtab. His oppostion and enmity to the Prophet Muhammad, caused even some wars. Huyay used his political, diplomatic, religious, entellectual talents against the Muslim, until his death. Huyay?s life and activities take an important part in Hadrath Muhammad?s relations with Jews. But there isn?t a direct study about Huyay in our country, in Muslim World or in the West. This thesis has a purpose of removing this fact and fiilling the gap. In part one, Huyay?s personal features, family, companions, sitation in the society were evaluated. Some orientalists? ideas on Jews and Prophet Muhammad?s relations was also explained in this chapter. In part two, his activities were arranged. In the thesis basic Islamic History sources, Hadith and Tefsir books, contemporary historian?s studies and orientalist?s works were used.