İnsan hakları, bütün insanlığın insan sıfatı ile doğuştan hatta doğmadan önce eşit, özgür, bireyler olarak sahip oldukları haklardır. İnsan haklarının öznesi hiç şüphe yok ki insan toplulukları değil yalızca birey olarak insanlardır. İnsan hakları birey haklarıdır. Kişi özgürlüğü ve güvenliği ;Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 5. maddesinde, iç hukukumuzda ise Anayasamızın 19.maddesi ile 5271 sayılı Ceza Mahkemeleri Kanununun 100 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir Kişi özgürlüğünü en derin etkileyen koruma tedbiri; nihai ve istisnai olan, tutuklama tedbiridir. Tutuklama tedbirini bir ceza gibi uygulamama konusunda soruşturma ve kovuşturma organları daha özenli davranmalı, bu tür kararlar mutlaka gerekçeli olarak verilmelidir. Çünkü, tutuklamanın yasal nedenlerle yapılıp yapılmadığının anlaşılması, sanığın ve müdafiin savunma, itiraz makamının da kontrol yapabilmesi gerekçe sayesinde olanaklı olacaktır. Ülkemizde tutuklamaya ilişkin sevk talepleri ile mahkeme kararlarına baktığımızda ;Şüpheli ve sanığın suç işlediğine dair bulgular ile kaçma şüphesinden veya delilleri karartma şüphesinin oluşmasına neden olan olguların belirtilmediğini müşahede etmekteyiz. İkna edici neden ve sebepler yerine kanundaki terimlerin tekrarı ile daha ziyade ?suçun unsur ve mahiyeti, mevcut delil durumu, kaçma tehlikesi vs.? basmakalıp cümlelerle insanların tutuklandığına şahit olmaktayız. Şüphelenilen kişi ile söz konusu suç arasında objektif bilgilere ve gerçeklere dayalı bir ilişki olması gerekir. Sanığın tutuklanması olasılığı söz konusu olduğunda bir çok konuda değerlendirme yapmak zorunluluğu vardır. Hakim, bu konuda kendisine tanınan takdir yetkisini Kanunda belirtilen şartlar dahilinde kullanacaktır. Koruma tedbirlerinin amaç ve nitelikleri ile bağdaşmayan ayrıca tutuklama şartlarını genişletme eğilimi gösteren yeni tutuklama şartlarından vazgeçilmelidir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 'nin Türk Ulusal Hukuku'nun bir parçası olduğu gerçeği, uygulayıcılar tarafından dikkate alınmalıdır. İlk derece mahkemeleri uygulama yapmadığı müddetçe temyiz mahkemelerinin Sözleşme'ye yapacağı atıflar Sözleşme'nin iç hukukta etkin olmasını sağlayamaz. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarında hangi kriterleri esas aldığı izlenmeli, hukuk uygulayıcıları tarafından tatbik edilmelidir. Mahkemeler kararlarına sözleşme hükümlerini, yerleşmiş kavram ve kriterleri gerekçe olarak almalıdır.
Human rights are rights granted to all mankind as equal and free individuals in their capacities as humans as soon as or even before they are born. There in no doubt that the human rights are concerned not with communities but with humans as individuals. Human rights are individual rights. Personal freedom and security are regulated by the provisions of article 5 of the European Convention on Human Rights, article 19 of our Country?s Constitution and article 100 and other relevant articles of the Criminal Courts Code no. 5271. The measure of protection which has the deepest impact on personal freedom is the final and exceptional measure of arrest. The investigation and prosecution authorities should act more assiduously to ensure that arrest is not used as a means of penalty and related decisions should always be reasoned as it would only then be possible to establish whether the arrest is performed for legal reasons and to allow the accused and defendant to defend themselves and the plaintiff to check on the procedures. The examination of shipping requests for arrests and court awards in our country reveals that findings and facts proving that the accused and suspect committed the crime are not put forth due to the fear of having the accused/suspect run away from justice or hide and black out the evidence. We see that people are arrested not because of convincing reasons and causes but with stereotyped sentences such as ?the true nature and essential character of the crime, the existing evidence, the risk of having the accused run away etc?. It is compulsory to have a relation based on objective information and reasons between the suspect and the crime. Numerous aspects of the matter should be assessed whenever arrest is under consideration. The judge will make use of his/her legal discretion within the framework of the terms and conditions stipulated in relevant legislation. The authorities should desist from adopting arrest decisions which are not in agreement with the purposes and qualities of protective measures and which tend to expand the conditions for arrest. Relevant authorities should take into account the fact that the European Convention on Human Rights is a part of the Turkish National Law. Unless courts of first instance do not practice its stipulations, any references made to the Convention by courts of appeal will fall short of ensuring that the Convention plays an efficient role in domestic law. Legal authorities should closely monitor and apply the criteria on which the decisions of the European Human Rights Tribunal are based. The courts should cite the provisions of the Convention as well as established concepts and criteria as reason for their decisions.
