Sosyo-kültürel açıdan namaz ibadeti

Abstract

Dini tecrübenin pratik ifadesi ve dini sosyal bir fenomen olan Namaz İbadeti, içkin boyutuyla ferdin deruni alemini; aşkın boyutuyla manevi alemi, sosyolojik boyutuyla toplumu ilgilendiren, çok boyutlu (multidimensional) yapısıyla ?Sosyo-kültürel Açıdan Namaz İbadeti? başlığı ile çalışmamızın konusu olmuştur. Yapısal-fonksiyonel yöntemle hazırlanan araştırmamız: Tarihi ve Genel Açıdan Namaz İbadeti, Sosyo-Kültürel Açıdan Namaz İbadeti, Dini Hayat Araştırmaları Işığında Namaz İbadeti ana başlıkları altında üç bölümde incelenmiş; namaz fenomeninin bireysel, dini, tarihi ve sosyo- kültürel açıdan önemi ortaya konmaya çalışılmıştır. Öte yandan ülkemizde 5 ilde (İzmir, Konya, Erzurum, Trabzon, Rize) yapılan dini hayat araştırması karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve şu sonuçlara ulaşılmıştır: Türk insanı genelde dindar bir profil göstermekte ve yaşı ilerledikçe dini pratiklere ilgisi artmaktadır. Dini tecrübenin pratik ifadelerinden olan namaz ibadetini düzenli olarak yerine getirenlerin oranı % 45, ara sıra kılanlarla birlikte %70 civarında gözükmektedir. Kadınların erkelere oranla dini pratiklere daha düşkün olduğu ancak okuyan ve çalışan kadınlarda dini pratiklere ilgide azalma olduğu görülmüştür. Aile ortamında namaz kılmanın çocukları çok etkilediği ve ileriki yaşlarda bunun belirleyici olduğu, evli olanların bekârlara oranla daha çok dini pratiklere ilgi gösterdiği anlaşılmaktadır. Eğitim ve gelir düzeyi yükseldikçe dini pratiklere ilgide azalma olmaktadır. Kırsal kesim, şehir ortamına göre dini pratiklere daha çok ilgi gösterirken, bölgesel olarak özellikle sahil şeridinde diğer bölgelere göre seviye düşük tespit edilmiştir. Toplumsal bütünleşme, sosyal ahlakın kökleşmesi, sosyalleşmenin hızlandırılması, bireysel ve toplumsal mutluluğun sağlanmasında ?namaz bilincinin? insanlara kazandırılmasının çok hayati önemi haiz olduğu anlaşılmaktadır.

Namaz worship which is a religious-social phenomenon and the practical expression of religious experience, is concerning individuals? inside regnum with its? inner dimension, mystic regnum withs its? outer dimension and the community with its? social dimension; and appeared as the subject of our study with the title ?Namaz worship at the socio-cultural perspective?. Our investigation which was prepared with the structural-functional method, was examined at three titles: ?Namaz worship at the historical and general perspective?, ?Namaz worship at the socio-cultural perspective? and ?Namaz worship at the highlight of religious life investigations?; and the individual, religious, historical and socio-cultural importance of namaz phenomen was showed. On the other hand the religious life at five cities in Turkey (İzmir, Konya, Erzurum, Trabzon and Rize) was investigated comparatively and the conclusions have been revealed as: Turkısh people have a generally religious profile and there is a correlation between the interest to religious practice and aging. In Turkey, %45 people regularly obey namaz worship which is a practical expression of religious experiences, and the percentage increases to %70 when people obeying sporadically is included. Women have a bigger interest to religious practices when compared to men, however this interest shows a decrease at women partricipating in education or business life. Obeying to namaz worship in family life strongly influences children and reveals as a determinant factor later in life. Married people have a bigger interest to religious practices when compared to singles. Educational and financial status has a converse correlation with the interest to religious practies. Rural fraction have a bigger interest to religious pratices when compared to urban people, on the other hand the seashore fraction have the lowest interest to religious pratices. Supplementing people with namaz consciousness has a vital importance for social integration, the strength of social ethic, speeding up socialisation and providing individual and communal happiness.