Bu çalışma farklı seviyelerde kabuksuz aspir küspesi (AK), kanola küspesi (KK) ve yemlik bezelye (YB)'nin ve proteinaz ağırlıklı enzim ( Allzyme mix) içeren rasyonların yumurtlayan Japon bıldırcınlarında (Coturnix coturnix Japonica) performans kriterleri, yumurta iç ve dış kalite kriterleri serum albumin ve kreatin seviyelerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Denemede 6 haftalık yaştaki 240 dişi ve 120 erkek toplam 360 adet Japon bıldırcını, her birinde 5 alt grup ihtiva eden 24 deneme grubuna 15 adet ( 10 dişi ve 5 erkek) olmak üzere tesadüfi olarak dağıtılmıştır. Her bir alt grup 2 dişi ve 1 erkek olmak üzere 3 adet bıldırcından oluşmuştur. Denemede buğday- soya küspesi ağırlıklı bazal rasyonda soya küspesi (SK) yerine % 0, 15, 30 ve 45 AK, KK ve YB'nin ikame edildiği ve % 0- 0.1 enzim seviyeleriyle bunların kombinasyonlarından oluşan 24 muamelenin etkisi araştırılmıştır. Deneme 12 hafta sürmüş ve hayvanlar deneme boyunca ad-libitum olarak yemlenmiştir. İlave enzim ve protein ek yemlerinin, canlı ağırlık (CA), yumurta verimi (YV), yumurta ağırlığı (YV) yumurta kitlesi (YK), yumurta özgül ağırlığı (YÖA), şekil indeksi (SI) ve ölüm oranına (ÖO) etkisi önemli olmamıştır. Muamelelerin yem tüketimi (YT) üzerine etkisi: muamele grupları arasında ve bu gruplardan AK ve KK'nın seviyeleri arasında önemli olmuştur (P<0.01). Muamelelerin yem değerlendirme katsayısı (YDK) üzerine etkisi: protein ek yemleri arasında önemli olmazken, KK ve YB'nin seviyeleri arasında önemli olmuştur (P<0.05). Muamelelerin ak-sarı yüksekliği (HB) üzerine etkisi: protein ek yemleri arasında önemli olmazken, AK, KK ve YB seviyeleri arasında önemli olmuştur (P<0.01). Protein ek yemi-seviye ikili interaksiyonu AK seviyeleri arasında önemli olmazken KK ve YB seviyeleri arasında önemli olmuştur. İlave enzim ve protein ek yemlerinin kabuk kriterlerinden: kabuk kırılma direnci (KKD), zarlı kabuk ağırlığı (ZKA), zarlı kabuk kalınlığı (ZKK), yumurta yüzey alanı (YYA), birim alan başına kabuk ağırlığı (BAKA) üzerine etkisi önemli olmamıştır. Muamelelerin kabuk yoğunluğu (KY) üzerine etkisi: KK ve YB protein ek yemlerinin seviyeleri arasında önemli olmazken, AK'nın seviyeleri arasında önemli olmuştur (P<0.05). İlave enzim ve protein ek yemlerinin; serum albumin ve kreatin seviyeleri ile karaciğer ve karkas ağırlıkları üzerine asıl etkileri ve ikili interaksiyon etkileri önemli olmamıştır.
This study was carried out to determine the effects of different levels of dehulled safflower seed meal (SSM), rapeseed meal(RSM), pea seed (PS) rations with and without protianase on performance criteria internal and extarnal egg quality, serum albumen and creatin, levels and of breeder Japanese quails. In the experiment, a total o 360 breeder Japanese quail with 6 weeks of age (male/ female ratio: ½) were randomly assigned to the 24 dietary treatments. A 3* 4* 2 factorial arrangement of treatments comprising three alternative protein sources (SSM, RSM and PS), four replacement levels (0, 15, 30 and 45 %) and two enzyme levels (0, 0.01%) were used with five replicates of three bird each. The experiment lasted 12 weeks and diets were provided for ad- libitum access. Enzyme supplementation and protein sources used in the diets did not affect body weight (BW), mortality, egg production (EP), egg mass (EM), egg spesific gravitiy, shape index (SI). Feed intake was significantly affected by treatments and levels of SSM and RSM (P< 0.01). The levels of RSM and PS significantly influenced the feed conversion ratio (feed, g/egg mass, g), but feed intake was not affected by protein sources. Egg weight was significantly affected by protein sources (P<0.05) and the levels of RSM. While protein sources in the diet did not effect the albumen height (HU), but RSM and PS levels significantly affect this parameter (P <0.01). Enzyme supplementation and protein sources and their different levels did not influence egg shell strength, shell weight and shell tickness with membrane, egg shell surface area, shell weight per unit surface area. Main effect of enzyme and protein supplements and their interaction did not significantly influence serum albumen and creatine levels, liver and carcass weights values.
