Kur'ân'a göre azlık ve çokluk

Abstract

Birinci bölümde Kur'ân'da ?azlık? ve ?çokluk? kavramlarını ifade etmek üzere en çok kullanılan iki kavram olan ?kıllet? ve ?kesret? kavramlarının ve bu iki kavramla aynı kökten türeyen kelimelerin ve fiillerin anlamları lügatler, şiirler, hadisler ve ayetler ışığında ortaya konulmaya çalışılıyor. Söz konusu kavramların geçtiği ve diğer bölümlerde işlenmeyen ayetlerin tamamı bu bölümde anlamlarına göre gruplandırılarak ele alınıyor. Tez konusu, kavram çalışması olmadığı için burada konuyu ilgilendirmeyen ayetler üzerinde fazla ayrıntıya girilmiyor. Zira araştırmanın esas konusu, insanlar açısından azlık ve çokluğun durumunu ele alıyor. Azlık veya çokluk anlamına gelebilecek ?şirzime? gibi diğer kavramlar ise ileriki bölümlerde yeri geldikçe genel olarak ele alınıyor. Giriş kısmında demokrasi açısından azlık ve çokluğun değerlendirilmesi yapılıyor. Oy çokluğuna sahip olmanın haklılığın ölçüsü olmadığı anlatılmaya çalışılıyor. Bu kavramlarla bağlantılı olarak kemiyet-keyfiyet meseleleri ele alınıyor. Önemli olanın keyfiyet olduğu anlatılmaya çalışılıyor. Bunu kanıtlamak için detaylarına girmeden, kemiyetin çok önemli olmadığını, önemli olanın keyfiyet olduğunu ifade edebilecek ayet mealleri getiriliyor. İkinci bölümde mümin azlıklar konu ediliyor. Çeşitli müfessirlerin görüşleri doğrultusunda mümin azlıkların övülmesi konusu işlendikten sonra övülen mümin azlığa örnek olarak Hz. Musa (As) ve Hz. Muhammed (S) dönemlerinden örnekler veriliyor. Daha sonra az olmalarına rağmen sayı bakımından kendilerinden fazla olan gruplara karşı üstün olmaları konu ediliyor. Üstün olabilmenin şartları tespit edilmeye çalışılıyor ve üstünlük sağlayan azlıklara örnekler veriliyor. Müfessirlerin görüşleri doğrultusunda mümin ve müslüman azlıkların övgüye değer vasıfları ortaya konulmaya çalışılıyor. Bölümün sonunda övülen mümin azlıkların nasıl bir eğitimden geçtikleri araştırılıyor ve eğitimlerinde ilâhî terbiyenin ne kadar önemli bir rol oynadığı konusu ele alınıyor. Son bölümde de inanç, ahlâk, davranış, bilgi vs. açılardan Kur'ân'da çokluğun yerilmesi konusu aynı yöntemle işleniyor. En son olarak da haklı olmalarına rağmen çokluğun yenilebileceği ve niçin yenilebileceği Huneyn Savaşı örneğinde açıklanmaya çalışılıyor.Birinci bölümde Kur'ân'da ?azlık? ve ?çokluk? kavramlarını ifade etmek üzere en çok kullanılan iki kavram olan ?kıllet? ve ?kesret? kavramlarının ve bu iki kavramla aynı kökten türeyen kelimelerin ve fiillerin anlamları lügatler, şiirler, hadisler ve ayetler ışığında ortaya konulmaya çalışılıyor. Söz konusu kavramların geçtiği ve diğer bölümlerde işlenmeyen ayetlerin tamamı bu bölümde anlamlarına göre gruplandırılarak ele alınıyor. Tez konusu, kavram çalışması olmadığı için burada konuyu ilgilendirmeyen ayetler üzerinde fazla ayrıntıya girilmiyor. Zira araştırmanın esas konusu, insanlar açısından azlık ve çokluğun durumunu ele alıyor. Azlık veya çokluk anlamına gelebilecek ?şirzime? gibi diğer kavramlar ise ileriki bölümlerde yeri geldikçe genel olarak ele alınıyor. Giriş kısmında demokrasi açısından azlık ve çokluğun değerlendirilmesi yapılıyor. Oy çokluğuna sahip olmanın haklılığın ölçüsü olmadığı anlatılmaya çalışılıyor. Bu kavramlarla bağlantılı olarak kemiyet-keyfiyet meseleleri ele alınıyor. Önemli olanın keyfiyet olduğu anlatılmaya çalışılıyor. Bunu kanıtlamak için detaylarına girmeden, kemiyetin çok önemli olmadığını, önemli olanın keyfiyet olduğunu ifade edebilecek ayet mealleri getiriliyor. İkinci bölümde mümin azlıklar konu ediliyor. Çeşitli müfessirlerin görüşleri doğrultusunda mümin azlıkların övülmesi konusu işlendikten sonra övülen mümin azlığa örnek olarak Hz. Musa (As) ve Hz. Muhammed (S) dönemlerinden örnekler veriliyor. Daha sonra az olmalarına rağmen sayı bakımından kendilerinden fazla olan gruplara karşı üstün olmaları konu ediliyor. Üstün olabilmenin şartları tespit edilmeye çalışılıyor ve üstünlük sağlayan azlıklara örnekler veriliyor. Müfessirlerin görüşleri doğrultusunda mümin ve müslüman azlıkların övgüye değer vasıfları ortaya konulmaya çalışılıyor. Bölümün sonunda övülen mümin azlıkların nasıl bir eğitimden geçtikleri araştırılıyor ve eğitimlerinde ilâhî terbiyenin ne kadar önemli bir rol oynadığı konusu ele alınıyor. Son bölümde de inanç, ahlâk, davranış, bilgi vs. açılardan Kur'ân'da çokluğun yerilmesi konusu aynı yöntemle işleniyor. En son olarak da haklı olmalarına rağmen çokluğun yenilebileceği ve niçin yenilebileceği Huneyn Savaşı örneğinde açıklanmaya çalışılıyor.

The first chapter deals with the explanations of most used words to express notions ?minority? and ?majority? in the Holy Quran, ?kıllet? and ?kesret? and meanings of other words and verbs which have same origin with these terms with examples in dictionaries, poems, hadiths and verses. The complete verses which contain these terms and haven?t been referred in other chapters are under debated and classified by their meanings in this chapter. There isn?t too much detailed information about verses which don?t concern the subject, since the central issue of this thesis isn?t a study of the notions. The main statement of the thesis discusses minority and majority in respect of human being as a matter. The other terms like ?şirzime? which refer to majority or minority notions are mentioned next chapters in general. The introduction chapter discusses minority and majority in respect of democracy and tries to explain that an opinion?s situation of being accepted by a majority isn?t the criterion to be right or just. The chapter discusses also the quantity-quality matter which is linked with these notions and emphasizes that quality is the important one. Some sample translated verses which states quantity is less significant and the quality is the considerable notion are given to prove that in general. The second chapter is about believers who are in a minority. After praising believers in a minority in line with the view of the various exegetes of Quran, some sample situations are given about praised believers in a minority, from eras of Moses and Muhammad. Then these believers? being outstanding by comparison with the groups in the majority is discussed. The criteria to be outstanding are determined and some examples of outstanding groups in a minority are given. The minority Muslim and believer groups? lauded qualifications are explained according to the exegetes? opinions. At the end of the chapter how kind of training these praised Muslim groups have is explored and the importance of divine manners in their training is referred. The last chapter contains majority?s failures about notions such as faith, morals, behavior, knowledge etc. The final parts exemplify Huneyn War as to show how and why a majority could lose in spite of being the rightful side