Sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarinda, uyku kalitesi, yaşam kalitesi ve depresyonun prospektif değerlendirilmesi

Abstract

PD hastalarında uyku kalitesini etkileyen faktörleri ve bu hastalardaki yaşam kalitesi, uyku kalitesi ve depresyon ile mortalite ve peritonit sıklığı arasındaki ilişkiyi inceledik. Materyal-Metod : Çalışmaya Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Periton Diyalizi polikliniğinde takibi yapılan 124 hasta alındı. Hastalara çalışma başlangıcında ve bir yıllık takip sonunda PUKİ, SF-36 ve BDÖ değerlendirme formları uygulandı. Hastaların bu sürede geçirmiş olduğu peritonit atakları ve ölüm nedenleri kayıt edildi. Bulgular : Çalışma başlangıcındaki değerlendirme sonunda hastalardan 70 tanesinin (%56.5) iyi uyku kalitesine, 54 tanesinin (%43.5) kötü uyku kalitesine sahip oldukları izlendi. Kötü uyku kalitesine sahip olan hastalarda, iyi uyku kalitesi olanlarla karşılaştırıldığında daha yüksek BDÖ skoru, daha yüksek depresyon oranı, daha kötü yaşam kalitesi, daha ileri yaş ve daha az periton diyaliz süresi olduğu tespit edildi. Buna ek olarak yüksek okul mezunlarında, iyi uyku kalitesi önemli oranda daha yüksek bulundu. Multivaryant analizde hastaların kötü uyku durumunu gösterebilecek tek bağımsız risk faktörü BDÖ skoru olarak bulundu. Hastalardan 4'ü kardiyovasküler hastalıktan, 2'si enfeksiyondan, 1'i maligniteden ve 1'i de bilinmeyen bir sebepten dolayı olmak üzere toplam 8 tanesinin bir yıl sonunda öldüğü tespit edildi. Mortalite ile ilişkili faktörler incelendiğinde bunların, ileri yaş, komorbidite varlığı, hipoalbuminemi, yaşam kalitesi komponentlerinin (FKS ve MKS) kötü olması ve yüksek depresyon skoru olduğu görüldü. Çalışmanın sonunda halen periton diyalizine devam edenlerden 71 hastanın hiç peritonit atağı geçirmediği, 12 hastanın 1 kez, 12 hastanın 2 kez ve 1 hastanın 3 kez olmak üzere toplam 39 peritonit tablosu izlendi. Bu da yaklaşık 29.5 hasta ayında bir peritonit tablosu ile karşılaşıldığını gösteriyor. Peritonit geçiren ve geçirmeyen hastaların başlangıçtaki depresyon, uyku kalitesi ve yaşam kalitesi skorları karşılaştırıldığında PUKİ, FKS, MKS ve BDÖ skorları ile peritonit sıklığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilemedi. Sonuç: Depresyon ve/veya uyku şikayeti olan diyaliz hastalarında psikiyatrik değerlendirme ve müdahale gereklidir. Ayrıca PD hastalarında mortalite ile ilişkili olan yaşam kalitesi ve depresyon belli aralıklarla değerlendirilmeli ve daha iyi yaşam kalitesini sağlamak için çaba gösterilmelidir.

We investigated factors affecting sleep quality and relation between quality of life, sleep quality, depression and mortality and frequency of peritonitis in PD patients. Material-Method : We included 124 patients who were undergoing PD at Selcuk University Meram Faculty of Medicine Peritoneal Dialysis Outpatient Clinic. PSQI, SF-36 ve BDI survey questionnaires were applied to patients both at study initiation and after 1 year follow-up. We recorded peritonitis episodes and causes of mortality during this period. Results : We found that based on the initial evaluation that 70 patients (% 56.5) had good sleep quality whereas 54 (% 43.5) patients had poor sleep quality. When patients who had poor sleep compared to patients who had good sleep, formers were older, had higher BDI score, higher depression rate, poorer quality of life and shorter time on dialysis. In addition to this, sleep quality was significantly better in high school graduates. Multivariate analysis showed that the only independent variable associated with poor sleep quality was BDI score. Totaly 8 patients died during the observation period. Reasons for death in these patients were as follows; cardiovascular disease in 4, infection in 2, malignity in one and undetermined reason in one patients. Factors related to mortality were advanced age, presence of comorbidity, hypoalbuminemia, poor components of quality of life (MCS and PSC) and higher depression score. At the end of the study, 71 patients never had peritonitis episode, 12 patients had only one episode, 12 patients had 2 episodes and 1 patient had 3 episodes. The number of total peritonitis episodes observed were 39. This coincide approximately one peritonitis for each 29.5 patient-months. When baseline depression, sleep quality and quality of life scores of patients who had and had not peritonitis were compared , there was not a statistically significant relation between PSQI, PCS, MCS and BDI scores and peritonitis frequency. Conclusion: Psychiatric evaluation and intervention are required in patients who have depression and/or sleep complaints. In addition, quality of life and depression, which are related to mortality in PD patients, should be evaluated regularly and every effort should be exercised to provide better quality of life.