Bir petrol sondaj tesisinde hata türü ve etkileri analizi tekniği ile risk değerlendirmesi

Abstract

Dünyanın en önemli yeraltı kaynaklarından birisi olan petrol, birçok alanda insanlığa büyük fayda sağlamaktadır. Kendi potansiyel değerinin yanında, çevresinde meydana getirdiği etkileşim ve çekici özelliğiyle de, ülkelerin sahip olmak istediği değerli bir madendir. Petrol aramaları, genel olarak jeofizik mühendisliği bünyesinde yer alan metotlarla gerçekleştirilmektedir. Sismik tekniklerle araması yapılacak olan yere karar verildikten sonra, petrol faaliyetlerinin en önemli fonksiyonlarından biri olan sondaj aşamasına geçilir. Sondaj, çeşitli formasyon ve derinliklerde kurulan ekipman ile petrol/doğalgaz arama operasyonudur. En önemli ve en riskli fonksiyon olarak kabul edilen sondaj faaliyetlerinde, birçok iş güvenliği unsuru da ön plana çıkmaktadır. Sanayi alanındaki diğer birçok risk değerine paralel olarak, iş, güvenlik, emniyet ve sağlık kavramları bu enerji kolunun da öncelikli, önemli ve esas değerleridir. Ortaya çıkan risklerin analiz edilmesi ve indirgenmesi, çeşitli metotlar ile mümkündür. Temel Risk Analizi, bilinen en genel analizdir. Olasılık ve şiddet kavramlarının bütünleşik olarak değerlendirilmesiyle, analiz sonuçlarına göre risk sınıfları elde edilmektedir. Literatürde, çeşitli yöntemlerle yapılandırılmış, enerji sektöründen otomotive, hizmet sektöründen maden endüstrisine kadar incelenmiş bir dizi çalışma mevcuttur. Analiz sürecinde, nitel ve nicel birçok teknik bulunmakla beraber, bu uygulamada, Temel Risk Analizinden farklı olarak, hatanın keşfedilebilirliğini de ön plana çıkaran Hata Türleri ve Etkileri Analizi de ele alınmış ve örneklenmiştir. Bu çalışmada, Türkiye Petrolleri A.O.'nın ülkemizde sondajını gerçekleştirdiği en derin ve en kapsamlı kuyusundaki iş güvenliği tehlikeleri tanımlanmış ve riskleri değerlendirilmiştir. Değerlendirme sürecinde, sistem 11 alt sisteme ayrılmış ve bu alt sistemlerde 75 adet tehlike kaynağı tanımlanmıştır. Tanımlanan bu 75 risk, temel risk değerlendirmesi ile analiz edilmiş ve bunlardan 24 adedi, büyük çapta diyebileceğimiz özel riskler olarak karşımıza çıkmıştır. Veri olarak elde edilen 24 risk, daha sonra Hata Türü ve Etkileri Analizi (HTEA) ile tekrardan değerlendirilerek iyileştirmeler ve sonuçlarıyla izlenmiştir. Bu analiz sonucunda ise, % 29,8 seviyesinde bir düzelme olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, en yüksek tehlike kaynakları olarak saptanan ?El aletleri ve etkileri?ndeki iyileşme oranı % 28 iken, ?Elektriksel alan ve etkileri? tehlike kaynağındaki bu iyileşme oranı % 21 olarak bulunmuştur.

The oil which is one of the most important underground resources it helps humanity in lots of sides.Besides it is own potantial value,it is very precious mine and the countries want to have it because of its intruction and attractive characteristics.Oil searching generally is made by methods which take part in structure of geophysics engineering.After deciding the place which will be searched with seismic technic, it is passed the drilling stage which is one of the most important function of oil activities. The drilling, is an oil/natural gas searching operation with various formations and the team constituted in deep.At drilling activities which is accepted the most important and the most risky function a lot of occupational safety elements are seen too.Parallely to the different many risk value in industrial field,occupation, safety and health concepts are important and main pre-values of this energy branch. It is possible with various methods to analyse reduce risks which occured. Main risk analysis is a general analysis which is most known.It is integrated with the evaluation of probability and violence concepts. The risk classes are obtained according to the analysis results.In literature there are researched serial studies which are constructed with various methods,in energy field to automative,duty sector to mine industry.In analysis process,besides existing many qualitative and quantitative technics,in this application different from main risk analysis error sorts and influences analysis which put forward to probability of discovering the error are handled and exampled. In this study occupational safety dangers are defined and the risk are evaluated at the most deep and the most including well drilling made by TURKISH PETROLEUM CORPORATION in our country.In evaluation process the system is divided 11 sub systems and in this sub systems 75 pieces the resource of dangers are defined.These 75 risks which defined are analysed with main risk evaluation and 24 pieces of this we can say on a large scale and we come across as special risk.The 24 risks which obtained as datum after that Failure Mode Effects Analysis were evaluated again and were seen their improvements and results.In this analysis result it is determined that about %29.8 improvement. Besides, the improvement on hand devices and influences rate %28 which is defined as the most higher dangers resources whereas it is defined that the improvement rate %21 on electrical field and influences.