Konya ili müzelerinde ve özel koleksiyonlarda bulunan erkek giyim örnekleri

Abstract

Giyim; örtünmek ve tabiatın etkilerinden korunmak amacı ve süslenmek duygusuyla, medeniyetin ilerlemesi sonucunda toplumlara göre değişik şekiller olabilen giysilerdir (Güdül, Karakulah, 1986: 11). İnsanoğlu örtünmek amacı ile giyinmenin yanında süslenme olgusunu kazanmış, giysilerde parçaları birbirine tutturmanın yanı sıra, giysiyi değişik kesimlerle uygulama, giysi üzerinde ilave malzemeler kullanma gibi değişiklikler yaparak süslenme duygusunu ön plana çıkarmıştır. Bu duyguyla insanoğlu; kendini, kullandığı alan ve eşyalarını süsleme ihtiyacı duymuş, bu amaçla çaba harcamıştır. Böylece insanların süslenme duygusu geçmişten bugüne sürekli değişikliklerle gelişme göstermiştir. Geleneksel öğeler içeren bir giyim kuşam ve süslenme bize ait olduğu toplulukla ilgili pek çok bilgi sunabilir. Bu durum sadece giysilerdeki süslemelerle kalmamış aksesuar ve baş süslemelerine de yansımıştır. Giyim ve süslemeler toplumların yerleşik ya da konargöçer olup olmadıkları, hangi tarihi olayları yaşadıkları ve etnolojik kökenleri konusunda bizlere bilgi vermektedir (Anonim, 2004). Giyim ve süslenme toplumların ekonomik, teknolojik, sosyal ve kültürel yapılarından etkilenmektedir. Bu da giyimi ait olduğu topluma özgü kılmakta ve her toplumun kendine has giyim tarzını oluşturmaktadır. Türk giyim tarihinde kıyafetlere bakıldığında; toplumun gelenek ve göreneklerini, iklim özelliklerini, ekonomik yapısını yansıttığı gözlenmektedir. Tarihin birikimli sürecini üzerlerinde taşıyarak barındıran Türk giysilerini saklayarak korumak yeterli değildir. Bu giysilerin kalıp, süsleme ve kumaş özelliklerinin incelenmesi gerekmektedir. Bu amaçla Konya iline ait erkek giyimlerinin araştırılarak, bilim disiplini ile belgelenmesi önem taşımaktadır. Araştırma kapsamında Konya iline ait erkek giysilerinden cepkenler, şalvarlar ve entariler ele alınmıştır. Giysiler, oluşturulan gözlem fişleri doğrultusunda incelenmiştir. Bu gözlem fişlerinde giyside kullanılan malzeme ve renkler, giysinin model ve kesimi, dikimi, astar ve astarlanması ile ilgili bilgiler, süsleme özelikleri ve boyutları belirlenmiştir. Bu bilgiler doğrultusunda tablolar oluşturularak değerlendirme ve sonuca ulaşılmıştır.

Clothing covers the cloths which take different shapes according to the societies as a result of the development of civilization with the sense of covering and avoiding the effects of nature and adorning (Karakülah, 1986:11). Human being has gained the sense of adorning in addition to dressing to cover himself, he has taken the sense of adorning foreground making some changings like using some additional materials on the cloths, applying the cloth in different cutting types in addition to pinning the parts to each other on the cloths. Human being with this sense, has needed to adorn the places and things that he uses and he has struggled fort his aim. So the sense of adorning of human being has developed permanently so far. The attire and ornament which contain traditional elements give us a lot of information about the society that they belong to. This situation has been reflected not only to the ornamenton the cloths also to the accessories and head ornament. Clothing and ornament give us information about whether they were settled societies or nomadic ones, the historical events that they lived and their ethnological origin (Anonymous, 2004). Clothing and adorning are influenced from the economic, technological, social and cultural structure of the societies. And that makes clothing peculiar to the society that it belongs to and forms the clothing style of each society. Looking the cloths in Turkish history, it is observed that the cloths reflect the tradition and custom of the society and its climate features and economic structure. It is not enough to protect Turkish cloths which shelter the historical process with accumulation on themselves by hiding. It is necessary to study the model, ornament and cloth features of these cloths. Fort his aim, analysing them, it is important to the document male cloths in Konya with scientific discipline. In this research, kittels, baggy trousers and dresses from male cloths which belong to Konya have been dealt with. The cloths have been examined with the help of observation cards. In these observation cards it has been fixed that the materials and colour used on the cloths, the model and cutting of the cloths and its sewing the information about its lining, and its ornamentation features and dimensions. The tables being formed with this information, the evaluation and conclusion has been reached.