Adeziv sistemler kompozit rezinlerin diş dokularına iyi bir şekilde bağlanması için geliştirilmiştir. Adeziv sistemlerin içeriğinde; polimerizasyon başlatıcılar, inhibitörler, stabilizatörler, çözücüler, inorganik doldurucular ve en önemlisi monomerler bulunmaktadır. Polimerizasyonda monomerlerin tamamının polimere dönüşmeyerek ?artık monomer? lerin kaldığı bilinmektedir. Bu artık monomerler ise, pulpa ve çevre dokulara salınmaktadır. Ancak yeterli dentin kalınlığı, pulpa basıncı varlığında ve uygun ışık cihazı kullanımı ile, artık monomerlerin pulpaya geçişi bir miktar sınırlandığı da düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı; 4 farklı dentin kalınlığı üzerine uygulanan ve 2 farklı ışık cihazı ile polimerize edilen 3 farklı adeziv sistemden salınan artık monomerlerin çeşitlerini, miktarlarını ve salınma zamanlarını tespit etmektir. Bu çalışmada 25-45 yaş grubundaki bireylerin yeni çekilmiş üçüncü molar dişleri kullanıldı. Bu dişlerden 4 farklı kalınlıkta (0,3 mm 30 gauge(=0,306mm) çapında perforasyonlu, 0,5 mm, 1 mm, 2 mm) elde edilen dentin diskleri, distile su bulunan silikon hortumlara yapışkan mumla sabitlendi. Pulpa basıncını taklit etmek amacıyla düzenekte silikon hortumlarla hava kompresörüne 15cm H2O basınç ile bağlandı. Düzeneğe sabitlenen dentin diskleri üzerine ClearfilTM S3 Bond, XP BondTM, Adper SE Plus Bond adeziv sistemler uygulandı. Polimerizasyonda Kuartz tungsten halojen (QTH) ve Light-emitting diodes (LED) ışık cihazları kullanıldı. Üç dakika, 24 saat, 7 gün ve 30 gün zaman aralıklarında 1 ml'lik numunelerdeki monomer düzeyleri Yüksek basınçlı likit kromatografisi (HPLC) ile belirlendi. Grupların genel ve ikili karşılaştırmalarında tek yönlü varyans analizi, Tukey HSD testi, bağımlı t-testi ve bağımsız t-testi kullanıldı. Çalışmanın sonucunda adeziv sistemlerden tüm zaman periyotlarında HEMA salındığı görüldü. Özellikle dentin kalınlığının azaldığı, polimerizasyonda QTH yerine LED ışık cihazlarının kullanıldığı gruplarda 3.dakikada diğer zamanlara gore daha yüksek HEMA miktarı bulundu. Dentin kalınlığı azaldıkça adeziv sistemlerden salınan HEMA miktarının ters orantılı olarak anlamlı derecede arttığı ve dentin kalınlıklarından geçen HEMA miktarının düşükten yükseğe doğru sırasıyla 2mm < 1mm < 0.5mm < 0.3mm olduğu bulundu. Tüm dentin kalınlıklarında ClearfilTM S3 Bond ile Adper SE Plus Bond adeziv sistemleri arasında HEMA geçişi miktarı bakımından her 2 ışık cihazları gruplarında ve tüm zamanlarda istatistiksel farklılık bulunmazken, bu her iki adeziv sistemden de, XP BondTM'a göre daha az HEMA salındığı tespit edildi. Polimerizasyondan sonra LED ışık cihazının QTH'a göre genel olarak daha fazla HEMA salınımına neden olduğu görüldü. Tüm zaman aralıkları arasında en çok salınımın ilk 3 dakikada gerçekleştiği daha sonraki zamanlarda ise çok daha az salınımın olduğu bulundu. Sonuç olarak, bu çalışmada kalan dentin kalınlığı, adeziv sistemlerin ve ışık cihazlarının artık HEMA geçişini önemli derecede etkilediği görüldü. Özellikle 0.5mm ve 0.3mm dentin kalınlığında bazı adeziv sistemlerden önemli derecede HEMA salınabileceği görüldü.
Adhesive systems are developed for well bonding of composite resins to tooth tissues. Adhesive systems generally contain curing initiators, inhibitors or stabilizers, solvents and even inorganic fillers and most importantly monomers. It is known that, not all of the monomers are transformed into polymers totally and traces of residual monomers are observed. These residual monomers are diffused to pulp tissue and surroundings, but in the existence of adequate dentin thickness, pulpal pressure and with the help of appropriate light source, it is believed that permeation to pulp could be restrained. The aim of this study was to determine the types, amounts and release times of residual monomers from 3 different adhesive systems that were applied to 4 different dentin thicknesses and polymerized with 2 different light sources. Third human molar teeth from patients between 25-45 years of ages were used in this study. Dentin discs with four different thicknesses (0.3 mm perforated, 0.5 mm, 1 mm, 2 mm) were fixed to the ends of silicon hoses full of distilled water. To imitate the pulpal pressure, air pressure of 15 cm water column was applied to the other ends of the hoses. Adhesive systems, ClearfilTM S3 Bond, XP BondTM, Adper SE Plus Bond were applied on the discs. For polymerization, Quartz tungsten halogen (QTH) and Light-emitting diodes (LED) were used as light sources. Samples from the distilled water were collected 3 minutes, 24 hours, 7 days and 30 days after the application of adhesive systems and the monomer concentration levels were determined with High Performance Liquid Chromatography (HPLC) analysis. The results were analyzed with one-way analysis of variance, Tukey HSD test and unpaired and paired two-sample t-tests. The main finding obtained from this study was that HEMA was released at all time periods. Especially, higher amount of HEMA release was observed at the 3rd minute reading with thinner dentin discs and LED applied adhesives. As the dentin thickness decreased, the HEMA released from adhesive systems were observed to increase. For all the dentin thicknesses, all light sources and all timeframes, there was no significant differences between the release of HEMA for ClearfilTM S3 Bond and Adper SE Plus Bond. Additionally, the release of HEMA for the XP BondTM group was observed to be higher than the other two adhesive systems. After polymerization, the QTH cured group showed more release of HEMA than the LED cured group. Comparing the release of HEMA through time showed that the highest release was observed at 3rd minute and further readings proved less amount of HEMA release. As a result, different dentin thickness, adhesive systems and light sources were effected HEMA release. Particularly, HEMA release from some of adhesive systems at 0.5mm and 0.3mm different dentin thicknesses are need to be pointed out.
