Yalın üretime geçişte değer akışı analizi ve haritalandırma ile israf kaynaklarının belirlenmesi: Güneş enerjisi kollektörleri üreten bir işletmede uygulama

Abstract

Bir işletmede yalın üretim sistemine geçişin ilk aşaması, ürüne değer katan ve katmayan faaliyetlerden oluşan ?değer akışı?nın analiz edilmesidir. Değer akışlarının modellenmesinde kullanılan yöntemlerin başında, Değer Akışı Haritalandırma (DAH ? Value Stream Mapping) tekniği gelmektedir. DAH, bir tedarik zincirindeki malzeme ve bilgi akışını modellemekte kullanılan bir haritalandırma tekniğidir. Bu çalışmada; yalın üretim uygulamalarının başlangıç aşamasında bulunan ve düzlemsel güneş enerjisi kolektörleri üreten bir işletmede DAH tekniği kullanılarak, tedarik zincirindeki değer akışının haritalandırılması, israfların belirlenmesi ve bu israfların ortadan kaldırılması amacıyla eylem planları oluşturulmuştur. DAH uygulaması sayesinde, işletmenin değer akışının neresinde hangi yalın üretim araç ve tekniklerinin kullanılacağı belirlenmiştir. Çalışmada, DAH konusunda ulusal ve uluslar arası alanda yapılan çalışmalar incelenmiştir. Kaynak araştırması kapsamında ulusal lisansüstü araştırmalar ve araştırma makaleleri ile uluslararası araştırma makaleleri ele alınmıştır. Bu çalışmanın temel materyali, DAH uygulaması gerçekleştirilen işletmenin sahip olduğu ürünleri, üretim süreçleri ve sahip olduğu üretim imkânlarıdır. Bu çalışmada kullanılan temel metot DAH'dır. Uygulamada, DAH uygulama sürecindeki dört temel adım esas alınmıştır. Bunlar; hazırlık, mevcut durumun analizi, gelecek durumun tasarımı, planlama ve uygulamadır. DAH uygulaması, hazırlık aşamasında oluşturulan DAH ekibi ile gerçekleştirilmiştir. Bu ekip, farklı modeller arasında ayrım gözetmeksizin tüm ürünleri tek bir ürün ailesi olarak değerlendirmiştir. Dolayısıyla DAH uygulaması yapılacak ürün ailesinin ?düzlemsel güneş enerjisi kolektörü? olarak adlandırılmıştır. İşletmenin ürünlerine olan talep 110 adet/gün ve takt süresi 295 sn/adet'tir. Oluşturulan mevcut durum haritasına göre, akış süresi 13,6 gün, değer katmayan faaliyetlerin oranı ise %99,6'dır. Tasarlanan gelecek durum haritasına göre, akış süresi 2,6 gün, değer katmayan faaliyetlerin oranı ise %98,2'dir. Uygulama kapsamında, işletmenin değer akışının gelecek durumuna ulaşmak amacıyla, malzeme ve ürün sevkiyatı sıklıkları artırılmış, tesis yerleşimi değiştirilmiş ve montaj hattı kurulmuştur. Bu sayede, malzeme taşımaları azaltılmış, malzeme akışları düzgünleştirilmiş ve ara stok miktarları azaltılarak gelecek durum haritasında belirtilen hedeflere ulaşılmıştır.

The first step of transitioning to lean manufacturing system in a business is the analysis of "value stream", which consists of activities that do/do not add value to the product. Value Stream Mapping (VSM) is considered the leading value stream modeling. VSM is a mapping method used for modeling the flow of materials and information in a supply chain. In this study, by using the VSM method in a company which is at the beginning stages of implementing lean manufacturing and manufactures flat type solar energy collectors, action plans are developed in order to map the value stream in supply chain, determine the wastes and eliminate these wastes. With the help of VSM application, lean manufacturing tools and techniques to be used were determined as well as their required instances on the value stream. In the course of this study, domestic and international literature were investigated. The basic materials for this study are the products, production processes and production opportunities of the company, where the VSM application is undertaken. The method mainly used in this study is VSM. In practice, four basic steps have been predicated on, that are: Preparation, analysis of present, construction of future, planning and implementation. VSM application was conducted with the VSM team developed in preparation step. This team, disregarding the differences among various models, considered all products as one group. Therefore, the product group in the VSM application is named "flat type solar energy collector". The demand for the company's products is 110 pc/day and the takt time period is 295 sc/pc. Based on the present status map, flow time is 13,6 days, the rate of the activities without value addition is 99,6%. Per future status map, flow time is 2,6 days, the rate of the activities without value addition is 98,2%. In relation to the scope of the application, in order to achieve the future value stream state, the frequency of material deliveries and product shipments were increased, and facility interior positioning is switched to an assebly line. Hence, by reducing material transport, organizing material flow and decreasing buffer stock amounts, goals on the future status map have been achieved.