Geçmişten günümüze tüketici davranışları konusu işletmeler için hayati öneme sahip olmuştur. Tüketici davranışlarını anlayabilmek ve bu doğrultuda stratejiler belirleyebilmek, rekabet şartlarında ayakta kalabilmenin en önemli şartı haline gelmiştir. Bu sebeple tüketici davranışlarını temel alan birçok akademik çalışma yapılmıştır. Araştırmacılar bu çalışmaları zamanla daha çok detaylandırmış ve tüketici davranışları konusu ile hukuk, ekonomi, coğrafya, mimarlık gibi çeşitli disiplinleri ilişkilendirmeye başlamışlardır. Tüketim alışkanlıklarının değişmesiyle beraber, yeni tüketim alanları da ortaya çıkmaya başlamıştır. Geçmiş dönemlerde, arastalar, bedestenler, pazarlar olarak karşımıza çıkan bu tüketim mekânları, günümüzde yerini daha çok alışveriş merkezlerine bırakmıştır. Bu alışveriş merkezlerinin sayıları gün geçtikçe artmış ve en önemli tüketim merkezleri halini almışlardır. Bu gelişmeler doğrultusunda alışveriş merkezleri de kendi içlerinde farklılaşmaya başlamış ve farklı özelliklerde yapılar ortaya çıkmıştır. Kimileri içerisinde bulundurduğu markalarla, kimileri farklı mimari tasarımlarıyla tüketicilerin ilgisini çekmeye çalışmaktadırlar. Bu çalışma kapsamında birinci bölümde tüketim olgusu üzerinde araştırma yapılmış, özellikle tüketici davranışları konusunun üzerinde durulmuş ve bu konuda yapılan çalışmalar değerlendirilmiştir. İkinci bölümde alışveriş merkezleri araştırılmış, geçmişten günümüze alışveriş merkezlerinin gelişimi incelenmiştir. Ayrıca alışveriş merkezleri çeşitleri ve sınıflandırmaları üzerine çalışılmıştır. Üçüncü bölümde alışveriş merkezlerinin mimarisi değerlendirilmiştir. Alışveriş merkezi planlama kriterleri, alışveriş merkezi mimarisini etkileyen faktörler, genel tasarım kriterleri kapsamında incelenmiştir. Dördüncü bölümde alan çalışması kapsamında Konya ilinin tarihsel gelişimi ve Konya'da bulunan Konya Kentplaza, Kulesite, M1 Konya ve Novada alışveriş merkezleri incelenmiştir. Bu alışveriş merkezlerinin özellikleri değerlendirilmiş ve anket çalışması yapılmıştır. Beşinci bölümde ise yapılan anket çalışmasının sonuçları incelenmiştir. Oluşturulan hipotezler doğrultusunda analizler yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Yapılan tez çalışması ile Konya'daki alışveriş merkezleri özelinde, alışveriş merkezlerinin iç ve dış mekân mimari tasarımının tüketim kavramı ile ilişkisi irdelenmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda alışveriş merkezleri mimari tasarım kriterlerinin kullanıcıların tüketim tercih ve miktarlarında hangi dercede etkili olduğuna yönelik tespitlerde bulunulmuştur. Çalışmanın, gelecek dönemlerde yeni yapılacak araştırmalar için bir altlık teşkil etmesi ve tasarım-tüketim ilişkisinin irdelenmesinde yeni çalışmalar için yol gösterici olması hedeflenmektedir.
From past to present, the issue of consumer behavior has been vital importance for companies. Being able to understand consumer behaviors and to be able to identify strategies in this direction has become the most important condition for survival in competitive conditions. For this reason, many academic studies based on consumer behavior have been conducted. The researchers have elaborated these studies more in time and started to include various disciplines such as law, economics, geography, architecture. Along with changing consumption habits, new consumption areas have also started to emerge. In the past periods, these consumption places, which are antagonistic as arastas, bedestens, bazaars, have left their place mostly to shopping centers. The numbers of these shopping centers have increased day by day and they have become the most important consumption centers. In the direction of these developments, the shopping centers have begun to differentiate within themselves and structures with different characteristics have emerged. Some of them try to attract the attention of the consumers with their brands and some architectural designs. In the first part of this study, consumer behavior was investigated, especially consumer behavior was discussed and studies conducted in this area were evaluated. In the second part, shopping centers were researched and the development of past shopping centers was investigated and also worked on the types and classifications of shopping centers. In the third chapter, the architecture of the shopping centers is evaluated. The shopping center planning criteria, the factors affecting the shopping center architecture were examined in the context of general design criteria. In the fourth chapter, the historical development of Konya within the scope of the field study and the shopping centers of Kent Plaza, Kulesite, M1 Real and Novada in Konya were examined. The characteristics of these shopping malls were evaluated and survey studies were conducted. In the fifth section, the results of the questionnaire survey were examined. Analyzes were made in line with the hypotheses formed and the results were examined. In this thesis, the relationship between the concept of consumption of interior and exterior architectural design of shopping centers in Konya shopping malls was examined. As a result of the findings, it has been determined how far architectural design criteria of shopping centers are effective for users' consumption preferences and quantities. It is aimed that the work constitutes a basis for the researches to be carried out in future periods and it is a guide for new studies in the study of design-consumption relation
