Bu tez projesinin amacı Konya'da 1950 yılında Orta Anadolu Bölgesi Aşı Serum Enstitüsü adıyla kurulmuş olan Konya Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü'nün kuruluşunu, çalışmalarını, günümüze kadar sergilemiş olduğu gelişmelerin tarihsel görünümünü ve bölge hayvancılığına katkılarını bilim tarihi perspektifinden ele alarak sergilemektir. Bu çalışma ile elde edilecek verilerle Konya Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsünün geçmişten günümüze salgın hayvan hastalıkları ile yapılan mücadeledeki yeri, gösterdiği başarılar, bölge hayvancılığına katkıları ve eksiklikleri ortaya konularak Türkiye'nin Avrupa Birliğine geçiş sürecinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığının çeşitli birimlerinde yapılan ve yapılması planlanan değişikliklere ışık tutulması, veteriner kontrol ve araştırma enstitülerinin yeniden yapılandırılmaları ve bölge hayvancılığına sağlayabilecekleri katkıları ile ilgili yeni görev ve hedeflerin ortaya konulması bakımından yararlı olacağı ileri sürülebilir. Tezin kapsamını Türkiye'deki sekiz veteriner kontrol ve araştırma enstitüsünden biri olan Konya Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsü oluşturmaktadır. Projenin gerçekleştirilmesinde medikal tarih araştırmalarında uygulanan retrospektif yöntem kullanılmıştır. Konu ile ilgili verileri elde etmek amacıyla çeşitli arşiv ve kütüphaneler taranmıştır. İmkanlar dâhilinde ulaşılan ilk elden veriler ve arşiv belgeleri bilimsel veri analizi yapılarak değerlendirildikten sonra ulaşılan sonuç çerçevesinde konu tartışmaya açılmıştır. Çalışmanın sonucunda Konya Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsünün tarihsel gelişim sürecinde kuruluş amaçlarına uygun bir görünüm sergileyerek hayvan hastalıklarının teşhisi, toksikolojik analizler, veteriner hekimlerin ve yetiştiricilerin eğitimi, bilimsel araştırmalar ve üretim konularındaki yürütmüş olduğu faaliyetleri ile bölgede hayvancılığın kalkınmasına önemli katkılar sağladığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda Enstitünün daha verimli bir duruma getirilmesi için uzman veteriner hekim sayısının, laboratuvarların teknik kapasitesinin, aşı, serum ve biyolojik madde çeşitliliği ve miktarının artırılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
The aim of the present thesis project is to present the establishment, studies, historical aspect of the developments achieved up to the present and contributions to animal husbandry of Konya Veterinary Control and Research Institute, which was established in Konya in 1950 with the name of Central Anatolia Vaccination and Serum Institute, through an approach from the perspective of history of science. It can be asserted that the data obtained in this study will be useful in offering an insight to the changes implemented and planned to be implemented in several units of the Ministry of Agriculture and Rural Affairs in the process of Turkey?s accession to the European Union, restructuring veterinary control and research institutes and setting the new functions and objectives regarding the contributions they could provide to animal husbandry in the region by presenting the place of Konya Veterinary Control and Research Institute in the battle against contagious animal diseases, its achievements, contributions to animal husbandry in the region and its deficiencies. The scope of the thesis is comprised of Konya Veterinary Control and Research Institute, which is one of the eight veterinary control and research institutes in Turkey. The retrospective method, which is used in medical history research studies, was employed in conducting the project. Several archives and libraries were searched in order to obtain the data regarding the topic. After the evaluation of the first-hand data and the archive documents obtained within the bounds of possibility through scientific data analysis, the topic was opened to discussion within the scope of the achieved result. As the result of the study, it was determined that Konya Veterinary Control and Research Institute has presented a perspective relevant to the establishment goals in the course of its historical development and made significant contributions to the development of animal husbandry through the activities carried out in the diagnosis of animal diseases, toxicological analysis, training of veterinarians and producers, scientific research studies and production. At the same time, it was concluded that it is necessary to increase the number of professional veterinarians, the technical capacity of laboratories, the variety and quantity of vaccine, serum and biological materials in order to bring the institute to a more productive position.
