Öğrencilerin mükemmeliyetçilik tutumları ile anne baba tutumlarının karşılaştırmalı incelenmesi

Abstract

Bu araştırma Lise öğrencilerinin mükemmeliyetçilik ve anne baba tutumlarının cinsiyet, sınıf, anne babanın eğitim düzeyi ve ailenin geliri değişkenleri açısından anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığını ve öğrencilerinin Mükemmeliyetçilikleri ile Anne Baba Tutumları arasında anlamlı düzeyde bir ilişki olup olmadığını saptamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın araştırma grubunu Konya İli Selçuklu İlçesi Atatürk Anadolu Öğretmen Lisesinde okuyan 400 Öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencileri 155'i kız öğrenci ve 245'i ise erkek öğrencidir. Öğrencilerin 114'ü birinci sınıf, 106'sı ikinci sınıf, 94'ü üçüncü sınıf ve 86'sı ise lise dördüncü sınıf öğrencisidir. Bu çalışmada Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği ve Anne Baba Tutumları Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca çalışmaya katılan öğrencilerin demografik özelliklerini belirlemek amacıyla, araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu öğrencilere uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre cinsiyet değişkeni açısından düzen, hatalara aşırı ilgi ve kişisel standartlar alt boyutlarında anlamlı düzeyde bir farklılaşma saptanmazken, davranışlardan şüphe, aile beklentileri ve ailesel eleştiri alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılaşma saptanmıştır. Cinsiyet değişkeni açısından algılanan anne baba tutumlarında ise anlamlı düzeyde farklılaşma gözlenmiştir. Kız öğrencilerin, demokratik olarak algılanan anne baba tutumu puanlarının erkek öğrencilere göre yüksek; erkek öğrencilerin, koruyucu olarak algılanan anne baba tutumu puanlarının kız öğrencilere göre yüksek ve erkek öğrencilerin otoriter olarak algılanan anne baba tutumu puanlarının kız öğrencilere göre yüksek olduğu belirlenmiştir. Mükemmeliyetçilik alt boyutlarından düzen, hatalara aşırı ilgi, davranışlardan şüphe ve kişisel standartlar puan ortalamalarının sınıf değişkenine göre farklılaşma bulunmuştur. Aile beklentileri ve ailesel eleştiri alt boyutlarında ise sınıf değişkeni açısından anlamlı düzeyde bir farklılaşma bulunmamıştır. Sınıf değişkenine göre öğrencilerin algılanan anne-baba tutumu alt boyutları olan demokratik, koruyucu ve otoriter alt boyutlarında anlamlı düzeyde bir farklılaşma saptanmamıştır. Öğrencilerin mükemmeliyetçilik alt boyutlarından düzen, hatalara aşırı ilgi, davranışlardan şüphe, aile beklentileri ve kişisel standartlar alt boyutlarının baba öğrenim değişkeni açısından anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Ailesel eleştiri alt boyutunda ise anlamlı düzeyde farklılaşma saptanmıştır. Babaları üniversite mezunu olan öğrencilerin ailesel eleştiri puan ortalamaları, babaları ortaokul ve lise mezunu olan öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Demokratik anne baba tutumu baba öğrenim değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Babaları üniversite mezunu olan öğrencilerin demokratik anne baba tutum algıları babaları ilkokul mezunu olanlardan anlamlı düzeyde yüksektir. Öğrencilerin mükemmeliyetçilik alt boyutlarından düzen, hatalara aşırı ilgi, aile beklentileri, ailesel eleştiri ve kişisel standartlar alt boyutlarının anne öğrenim değişkeni açısından anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür (p>.05). Davranışlardan şüphe alt boyutunda ise anlamlı düzeyde farklılaşma saptanmıştır (p<.05). Anneleri ilkokul mezunu olan öğrencilerin davranışlardan şüphe alt boyutu puan ortalamaları, anneleri ortaokul mezunu olan öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Demokratik, koruyucu ve otoriter anne baba tutumu anne öğrenim değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Öğrencilerin mükemmeliyetçilik alt boyutlarından düzen, hatalara aşırı ilgi, aile beklentileri, ailesel eleştiri ve kişisel standartlar alt boyutlarının aile geliri değişkeni açısından anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür (p>.05). Davranışlardan şüphe alt boyutunda ise anlamlı düzeyde bir farklılaşma saptanmıştır (p<.05). Demokratik anne baba tutumu aile geliri değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır (F=2.403, p<.05). Aile geliri 1001-1400 arasında olan öğrencilerin demokratik anne baba tutum algıları, aile geliri 501-750 ve 751-1000 arasında olanlardan anlamlı düzeyde yüksektir. Mükemmeliyetçilik alt boyutları ile anne baba tutumu alt boyutları arasında anlamlı ilişkiler saptanmıştır.

The aim of this study was to determine whether the high school students' perfectionism and parenting styles significantly differ with respect to their gender, grade, socio-economic status, mother and father?s education level and the relationship between high school students' perfectionism and parenting styles. The sample set of the research consist of 400(155 female, 245 male) high school students attending Atatürk Teachers Anatolian high school in Selçuklu/ Konya. 114 students were attending first grade, 106 were attending second grade, 94 were attending third grade and 86 were attending fourth grade. In order to collect the data of the research Frost Multidimensional Perfectionism Scale (Frost, Martin, Lahart & Rosenblate 1990) and Parents Attitude Scale (Kuzgun ve Eldeleklioglu, 1993; 2005) were used . Moreover, Personal Information Form was used to determine the demographics of the participants. The findings of the study showed that there were no significant differences in organization, concern over mistakes and personal standarts subdimensions of perfectionism whereas there is a significant difference in doubts about actions, parental expectations and parental criticism with respect to gender variable. There were significant differences in percieved parental attitudes with respect to gender variable. The percieved democratic parental attitudes scores of female students were higher than the scores of male students; the percived protective parental attitudes scores of the of the male students were higher than the scores of female students and the percieved authoritarian parental attitudes scores of male students were higher than the scores of female students. The mean scores of concern over mistakes, doubts about actions and personal standarts subdimensions of perfectionism were significantly differentiate with respect to grade variable. There were no significant difference in parental expectations and parental criticism subdimensions with respect to grade variable. There were no significant difference in democratic, protective and authoritarian subdimensions of percieved parental attitudes with respect to grade variable. There were no significant differences in organization, concern over mistakes, doubts about actions, parental expectations and personal standarts subdimensions of perfectionism with respect to fathers? educational level variable whereas there we significant differences in parental criticism subdimension. The parental criticism mean scores of the students whose fathers are university graduates were significantly higher than the students whose fathers are secondary and high school graduates. Democratic parental attitude was significantly different with respect to educational level variable. The democratic parental attitudes perception of the students whose fathers are university graduates was significantly higher than the students whose fathers are primary school graduates. Organisation, concern over mistakes, parental expectations, parental criticism and personal standarts subdimensions of perfectionism were not significantly differentiate with respect to mothers? education level. There was a difference in doubts about actions subdimension. Doubts about actions subdimension mean scores of students whose mothers are primary school graduates are significantly higher than the students mean scores whose mothers are secondary school graduates. Democratic, protective and authoritarian parental attitudes were not significantly differentiate with respect to mothers? education level. Organisation, concern over mistakes, parental expectations, parental criticism and personal standarts subdimensions of perfectionism were not significantly differentiate with respect to socio economic status of the parents. Ther was a significant difference in dobts about actions subdimension. Democratic parental attitude was significantly differentiate with respect to socio economic status of the parents variable. Democratic parental attitude perception of the students who have a monthly income between 1001-1400 were higher than the students who have between 501-750 and 751-1000. It was found that there were significant relationships between subdimensions of perfectionism and parental attitudes subdimensions