Bu çalışmada, deneysel verilerden yararlanılarak, tek silindirli, dört zamanlı, hava soğutmalı, bir dizel motorda, yakıta belirli oranlarda hidrojen karıştırarak, egzoz gazlarında bulunan, CO, CO2 ve NOx emisyon miktarlarının tespiti, Bulanık Uzman Sistem (BUS) ile modellenmiştir. BUS, Pentium 3.0 Gh donanımlı Windows XP işletim sisteminde çalışan bilgisayar ortamında MATLAB 6.5 Fuzzy Logic Toolbox yazılımı ile tasarlanmıştır. Geliştirilen sistemde giriş parametreleri olarak dizel yakıta karıştırılan hidrojen oranı ve devir sayısı alınmış, çıkış parametreleri olarak CO, CO2 ve NOx'nın emisyon oranları ayrı ayrı belirlenmiştir. BUS'dan elde edilen sonuçlar ile deneysel verilerin karşılaştırıldığında korelasyon katsayısının CO'de %97.7, CO2 'de %96.84, NOx'de %97.31 oranlarında olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçların istatiksel olarak kabul edilebilir olduğu kanaatine varılmış ve deneysel çalışmalarda yapılmayan, hidrojen karışım oranlarındaki egzoz emisyon değerleri, BUS ile tahmin edilmiştir.
In the present study, determination of amounts of CO, CO2 and NOX emissions in exhaust gases was modelled using the Fuzzy Expert System (FES) by mixing certain amounts of hydrogen in the fuel in a single-cylinder, four-stroke, air-cooled diesel engine on the basis of experimental data. FES was designed using the MATLAB 6.5 fuzzy logic toolbox software on a Pentium 3.0 Gh computer running on Windows XP operation system. In the study system, the emission rates of CO, CO2 and NOX, which were output parametres, were determined separately by using the input parametres, the amount of hydrogen mixed into the diesel fuel and number of revolutions per minute. When the results obtained from FES and statistical analyses of experimental data were compared, it was determined that R2 values were 97.7 % in CO, 96.84 % in CO2 and 97.31 % in NOX. These results were considered to be statistically acceptable and the exhaust emission values in hydrogen mixture rates not performed in experimental studies were predicted using FES.
