Özet:
Bu çalışma ile biyolojik arıtma sistemlerine dayalı evsel ve endüstriyel atıksu arıtma tesislerinin arıtma çamurlarının laboratuar şartlarında çökelme özellikleri, kimyasal şartlandırılması ve susuzlaştırılması araştırılmıştır. Çalışmada Başardamak ve Beyşehir evsel atıksu arıtma tesisi çamurları ile Beytelye endüstri Atıksu arıtma tesisi çamurları kullanılmıştır. Alınan çamur örnekleri üzerinde ilk aşamada çamur özelliklerinin belirlenmesine yönelik olarak fiziksel analizler (AKM, çökelme analizi, çamur hacim indeksi (ÇHİ))yapılmıştır. Çamur örneklerinin su verme özelliklerinin iyileştirilmesi amacıyla uygulanan kimyasal şartlandırma işleminde Jar Testi yöntemi kullanılarak; kimyasal şartlandırma (Alum, kireç, anyonik polielektrolit (aPE 1858 S), katyonik polielektrolit (kPE), Fe3Cl, Fe3(SO4)2) yapılmıştır. En iyi flok formunun gözlendiği örneklerde Buchner Hunisi testi uygulanarak özgül filtre direnci (ÖFD) ve kapiler emme süresi (KES) belirlenerek en uygun kimyasal madde ve miktarı bulunmaya çalışılmıştır. Biyolojik çamurların kesmeye karşı hassasiyetlerini belirlemede kesme deneyi uygulanmış olup gerekli görüldüğü durumlarda şartlandırma uygulanmıştır. Ayrıca aerobik stabilizasyon işleminden geçen çamurlara yerçekimi drenaj deneyi uygulanmıştır. ii Sonuç olarak; evsel atıksu arıtma çamurları için Alum, endüstriyel atıksu arıtma çamurları için katyonik polielektrolit (kPE) kullanımı en iyi sonucu vermiştir. Başarakavak evsel atıksu arıtma tesisi çamurları için 100 mg/L Alum kullanılarak başlangıç ÖFD değeri 1/5 oranında azalarak 0.21 x 1012 m/kg'a, Beyşehir evsel atıksu arıtma tesisi çamurları için ise 90 mg/L Alum kullanılarak başlangıç ÖFD değeri 1/6 oranında azalarak 0.21 x 1012 m/kg'a inmiştir. Beyteks endüstriyel atıksu arıtma tesisi için 20 mg/L kPE kullanımı ile başlangıç ÖFD değeri 8.35 x 1012 m/kg'dan 0.22 x 1012 m/kg'a kadar inmiştir.
