Bu araştırma, Kıl Keçisi oğlaklarının süt emme dönemi büyüme hızına (günlük canlı ağırlık artışı GCAA) ana yaşı ve işletme faktörü etkisini karşılaştırmada farklı post-hoc testlerinin etkisini belirlemek amacıyla yürütüldü. Çalışmada araştırma materyali olarak, 2015 yılında Karaman İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliğine üye 6 farklı işletmede, farklı yaştaki analardan doğan 1189 kıl keçisi oğlağının süt emme dönemindeki büyüme hızı verileri kullanıldı. SPSS paket programında genel doğrusal model ile ana yaşı ve işletme faktörünün etkisi analiz edildi. Grupların ikişerli karşılaştırılmasında programdaki bütün çoklu karşılaştırma testleri kullanılarak ürettikleri sonuçlar karşılaştırıldı. İşletmeler arasında yapılan ikişerli karşılaştırmalarda Tukey HSD, Bonferroni, Sidak, Gabriel ve Hochberg testleri aynı benzerlik ve farklılıkları bulurken, Scheffe testi 2 ve 4 numaralı işletmeler arasındaki farkı önemsiz (P>0.05), LSD testi ise 2 ve 3 numaralı işletmeler arasındaki farkı önemli (P<0,05) bulmuştur. Çoklu aralık testlerinden SNK, Duncan ve Scheffe testleri işletme faktörünün düzeylerini 4; Tukey HSD, Tukey B, Gabriel, REGW-F, REGW-Q, Waller Duncan ve Hochberg GT testleri ise 5 homojen alt grup yapmıştır. Ana yaşı grupları karşılaştırmasında Scheffe ve LSD testlerinin dışındaki testler aynı benzerlik ve farklılıkları bulmuştur; Scheffe testi 2-7 ve 4-5 grupları arasındaki farklılığı önemsiz (P>0,05) bulurken diğer testler önemli bulmuştur. LSD testi ise, diğer testlerin önemsiz bulduğu 4-6, 5-7 ve 6-7 grupları arasındaki farklılıkları önemli (P<0.05) bulmuştur. Buna göre LSD bir uçta Scheffe diğer uçta olmak üzere diğer testler arada yer almıştır denebilir. Sonuç olarak, çoklu karşılaştırma testlerinde grup sayısı 3 olduğu durumlarda LSD testinin tercih edilebileceği; Bonferroni ve Sidak testlerinin birbirlerinin yerine kullanılabileceği; I. Tip hatayı kontrol altında tutmak için Scheffe, Tukey HSD, SNK, II. Tip hatayı kontrol altında tutmak için LSD ve Duncan testlerinin tercih edilebileceği söylenebilir.
This research has been conducted to determine the effects of Dam's Age and enterprise factors on suckling period Growth Rate (daily live weight gain) of Hair Goat Kids by different multiple comparison tests. The data suckling period daily live weight gain of 1189 hair goats kids born from dams of different ages in 2015 year in 6 different enterprises, member of Karaman Sheep and Goat Breeders Association was used as a research material in this study. The effects of maternal age and enterprises have been analysed by General Linear Model in SPSS. For pairwise comparison of the groups, all post hoc comparisons test in SPSS were used and obtained results evaluated. The effect of maternal age and enterprises factor on growth rate in hair goat kids was significant (P<0,001) according to the result of GLM procedure. Tukey HSD, Scheffe, LSD, Bonferroni, Sidak, Gabriel and Hochberg tests revealed the same similarities and differences for all comparisons. The growth rate of kids between in the enterprise of 2-4 was not statistically important (P>0,05) by the Scheffe test. According to the LSD test results, the difference between 2 and 3 was statistically important (P<0,05), unlike the others test. SNK, Duncan, and Scheffe tests created 4 homogeny subgroup and the others created 5 homogeny subgroup in all enterprises groups. In comparison for dam age groups, all tests except for Scheffe and LSD found the same similarities and differences all groups; while Scheffe test found the difference between 2-7 and 4-5 not significant (P>0,05), other test resulted in significant difference. However, LSD test found significant differences between 4-6, 5-7 and 6-7 groups (P>0,05) and the other test not detected any differences. In conclusion, all other test placed between LSD at one end, and Scheffe in the other end. As a result of the study; it could be concluded that LSD test could be used in the multiple comparison procedures if the group number is 3. It was determined that Bonferroni and Sidak test could be used interchangeably. If Type I error is wanted to be under control, Scheffe, Tukey HSD and SNK should be use for post hoc comparison. In the case that Type II error is wanted to be under control, LSD and Duncan test could be used for the post hoc comparison.
