Konya ovası topraklarında bitkiye yarayışlı bor miktarının belirlenmesinde kullanılacak en uygun metodun seçimi

Abstract

Konya ovası topraklarını temsilen alman 20 toprak örneğinde 16 farklı ekstraksiyon metodu kullanılarak topraklarda bitkiye yarayışlı bor miktarı belirlenmiştir. Yapılan araştırmada, toprağa artan seviyelerde uygulanan (0, 0.6, 1.2, 2.4 ppm B) borun etkisiyle, ayçiçeği bitkisinin kuru madde miktarı, bor kapsamı ve topraktan kaldırdığı bor miktarının istatistiki bakımdan önemli seviyede arttığı tesbit edilmiştir. Bu artış ve azalmaların topraktan toprağa farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Deneme topraklarında bitkiye yarayışlı bor miktarının belirlenmesi için kullanılan ekstraksiyon metodlan ile biyolojik indeksler arasında yüksek derecede ilişki bulunmuştur. Topraklarda bitkiye yarayışlı bor miktarının değerlenmesinde 16 bor ekstraksiyon çözeltilerinin etkisi, biyolojik indeksler ve metodlar arasındaki ilişkinin önemine göre şu şekilde sıralanmıştır: Sıcak 0.01 M CaCİ2 > 0.0 İM Tartarik Asit > 0.05 M Mannitol pH=7.5 > 0.05 M Mannitol+O.OIM CaCl2> 2mM DTPA > Sıcak su > İN NH4OAC pH=7 > 0.05M KH2P04 > %5 Gliserol /0.01M CaCl2 > Soğuk 0.01M CaCl2 > 0.01M Mannitol +0.01M CaCl2 > İN NH4OAC pH=4.8 > DTPA- NH4OAc > 0.02M HNO3 + %30 H202 > Toplam bor > 0.2 M Asidik NH4- okzalat. Bu sıralamadaki ilk 5 metottan birisi topraklarda bitkiye yarayışlı bor miktarının belirlenmesi için en uygun metod olarak tavsiye edilebilir.

Twenty representative soil samples from Konya Basin were analyzed for extractable predicting available boron in soils by sixteen extraction methods. Based on the results obtained, dry matter yield, boron content and total boron uptake of sunflower were increased with the increasing amount of boron added to the soil. These effects were found to be significant and different among the soils. The methods used for predicting plant available boron content of the soils exposed a high degree of correlation with the biological indexes. According to the significant of the correlation coefficents between the methods and biological indexes the eficiency of sixteen boron extractants in the assessment of available soil boron was arranged as follow: Hot 0.01 M CaCl2 > 0.01 M Tartaric Acid > 0.05 M Mannitol (pH=7.5) > 0.05 M Mannitol + 0.01 M CaCl2 > 2mM DTPA > Hot water > IN NH4-Acetate pH=7 > 0.05 M KH2P04 > %5 Glycerol /0.01M CaCl2 > Cold 0.01M CaCl2 > 0.01M Mannitol +0.01M CaCl2 > IN NH4-Acetatae (pH=4.8) > DTPA- NH4OAC > 0.02M HNO3 + %30 H202 > Total boron > 0.2 M Acidic NH4- oxalate. The one of the first five extraction method in this arrange could be proposed as the best method to determine the plant available boron content of the soils.