Deneysel diyabet oluşturulmuş sıçanlarda egzersizin antioksidan sistem ve bazı kan parametrelerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada streptozotosin (STZ) ile deneysel diyabet oluşturulan sıçanlarda egzersizin antioksidan sistem ve bazı kan parametreleri üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada materyal olarak canlı ağırlıkları birbirlerine yakın olan 32 adet yetişkin Wistar Albino ırkı sıçan kullanılmıştır. Hayvanlar her grupta 8 adet olmak üzere; Kontrol (K), Egzersiz (E), Diyabet (D) ve Diyabet+Egzersiz (DE) şeklinde 4 eşit gruba ayrılmıştır. Tüm gruplardaki hayvanlar deneme süresince standart rat yemi ile ad libitum beslenmiştir. D ve DE gruplarında intraperitoneal enjeksiyonla 60 mg/kg streptozotosin tek doz uygulanarak diyabet oluşturulmuştur. E ve DE gruplarına, diyabet oluşturulduktan sonra, deneme süresini içeren 4 haftalık periyotta, haftada 5 gün olmak üzere 30 dakikalık yüzme egzersizi uygulanmıştır. Çalışmada, deneme süresi sonrasında tüm gruplardaki deneklerden alınan kan örnekleri incelenerek, plazma insülin, glikoz, ALT ve AST ile serum MDA, SOD ve GSH düzeyleri belirlenmiştir. D ve DE gruplarında belirlenen ortalama plazma insülin düzeylerindeki azalma, D grubunda K ve E gruplarınınkine göre; DE grubunda ise K grubununkine göre istatistiksel öneme sahipti (p<0,05). En düşük plazma insülin düzeyleri D ve DE gruplarında belirlenirken, söz konusu gruplar arasındaki farklılık önemsizdi ve en düşük ortalama değer, D grubunda gözlendi. Plazma glikoz düzeyinin, D ve DE gruplarında artış gösterdiği; bu gruplardaki artışın D grubunda, K ve E gruplarınınkine, DE grubunda ise K grubununkine göre önemli olduğu gözlendi (p<0.05). DE grubuna yaptırılan egzersiz uygulamasının D grubununkine göre plazma glikoz düzeyini düşürmesi istatistiksel olarak önemli bulundu (p<0.05). D ve DE gruplarında belirlenen ortalama plazma ALT ve AST düzeylerinin, diyabet oluşturulmayan K ve E göre arttığı, en yüksek değerin D grubunda olduğu belirlendi (p<0,05). Çalışmada diyabet oluşturulan gruplarda egzersiz uygulamasının, D grubununkine göre, DE grubunda plazma ALT ve AST düzeylerini düşürdüğü, bu azalmanın plazma AST düzeyi için istatistiki önemde (p<0,05) olduğu belirlendi. Çalışmada belirlenen ortalama serum MDA düzeylerinin, K ve E gruplarınınkine göre, D ve DE gruplarında arttığı gözlendi (p<0,05). En yüksek ortalama serum MDA düzeyi D grubunda belirlendi. Diyabet gruplarında egzersiz uygulamasının D grubununkine göre DE grubunda serum MDA düzeyini azalttığı gözlendi (p<0,05). Araştırmada çalışma gruplarında incelenen ortalama serum SOD ve GSH düzeylerinin, deneysel diyabet oluşturulan gruplarda, K ve E gruplarınınkine göre azaldığı, bu azalmanın serum SOD düzeyi açısından D grubunda, serum GSH düzeyi açısından ise hem D, hem de DE gruplarında önemli olduğu gözlendi (p<0.05). Çalışmada tüm gruplar arasında en düşük serum SOD ve GSH düzeyleri, D grubunda belirlendi. Çalışmada belirlenen ortalama serum SOD düzeyinin, D grubuna göre egzersiz uygulaması yaptırılan DE grubunda önem arz etmeksizin arttığı, serum GSH düzeyindeki artışın ise anlamlı olduğu belirlendi (p<0.05). Sonuç olarak; çalışmada, düzenli aerobik egzersiz uygulamasının diyabette glisemik kontrolü geliştirdiği; lipit peroksidasyonunu azaltıcı etkiye sahip olduğu, antioksidan sistemi güçlendirme yönünde olumlu etki gösterebileceği kanaatine varıldı.

The aim of this study is to determine the effects of exercise on antioxidant system and some blood parameteres in experimental diabetic rats with streptozotocin (STZ). Thirty-two adult Wistar Albino rats were used in the study. The animals used in the experiment were divided into 4 equal groups, 8 animals in each group as Control (C), Exercise (E), Diabetes (D) and Diabetes+Exercise (DE). All groups are fed with standart rat food during the experiment. No applications was made to the rats in group C but single dose 60 mg/kg STZ intraperitoneally were injected to the group D and DE. After the diabetes was formed, 30 minutes swimming exercise for 4 weeks, 5 days a week was applied to groups E and DE during the trial period. In the study, plasma insüline, glucose, ALT, AST and MDA, SOD, GSH levels were determined by examing blood samples taken from subjects in all groups after the experiment. The decrease in mean plasma insulin levels in the groups D and DE; according to groups C and E in the group D, the DE group also had statistical significance according to the group C (p<0.05). While the lowest plasma insulin levels were determined in D and DE groups, the differences between the groups were not significant and the lowest mean value was observed in group D. Plasma glucose levels were increased in D and DE groups; It was observed that the increase in these groups was more significant in group D than in groups K and E, and in DE group was more important than that of group K (p <0.05). Decrease plasma glucose level of the group DE performed exersice was statistically significant according to the group D (p <0.05). The mean plasma ALT and AST levels in D and DE groups were found to be higher than K and E groups and the highest value was found in the D group (p<0.05). In the study, it was determined that exercise in the diabetic groups decreased the plasma ALT and AST levels according to the group D in the DE group, and the statistical significance (p <0.05) was determined for the plasma AST level of this decrease. The mean serum MDA levels determined in the study were increased in D and DE groups compared to the K and E groups (p <0.05). The highest mean serum MDA level was determined in the group D. Exercise in diabetic groups decreased serum MDA level in group DE compared to group D (p<0.05). It was observed that the mean serum SOD and GSH levels in study groups were decreased in D and DE groups compared to those of K and E groups and this decrease was significant in D group in terms of serum SOD level and in both D and DE groups in terms of serum GSH levels (p <0.05). The lowest serum SOD and GSH levels among all groups in the study were determined in the group D. The mean serum SOD level determined in the study was significantly increased in the D group compared to the DE group and the increase in serum GSH level was found to be significant (p <0.05). As a result; in the study it was concluded that regular aerobic exercise improves glycemic control, has a lipid peroxidation-reducing effect and may hava a positive effect on strengthening the antioxidant system in diabetes.