Periferik sinir yaralanmaları ciddi morbiditeye neden olan önemli bir problemdir. Periferik sinir hasarlarında çeşitli tamir yöntemleri bulunmaktadır. Sinirde doku kaybı olmadığı ya da az olduğu yaralanmalarda uç-uca ekleme yöntemi, doku kaybının daha çok olduğu durumlarda ise greft tamiri kullanılmaktadır. Greft olarak sentetik ve doğal maddeler (kollojen, silikon, fibrin, polycaprolactone, polylactic acid, polyglycolic acid) kullanılmakla birlikte, otogreft tedavi bazı dezavantajlarına rağmen (nöroma formasyonu, donör taraftaki motor ve his kaybı) halen ilk tedavi seçeneği olarak düşünülmektedir. Yağ dokusu; adipositler, pre-adipositller, mikrovasküler endotelyal hücreler, düz kas hücreleri, monositler, lenfositler ile kök hücreleri içeren mezodermal kaynaklı karmaşık bir dokudur. Postnatal kök hücreler için önemli bir kaynaktır. Yağ dokusu kaynaklı kök hücreler elde edilmesi kolay, uygun koşullarda çeşitli hücre serilerine dönüşüm gösterebilen multipotent hücrelerdir Yapılan çalışmalarda greftin yağ dokusu kaynaklı kök hücre ile birlikte kullanmasının periferik sinir onarımına olumlu etkileri bildirilmiştir. Çalışmamızda geleneksel periferik sinir onarım yöntemleri ile yağ dokusu kaynaklı kök hücrenin tedavide beraber kullanılmasının periferik sinir onarımına etkileri araştırılmıştır. Çalışmamızda 64 sıçan; primer dikiş, primer dikiş kök hücre, otogreft, otogreft kök hücre, diseksiyon, diseksiyon kök hücre, tedavi edilmemiş 1 cm boşluklu hasar ve kontrol grubu olarak 8 gruba ayrıldı. Genel anestezi altında sağ siyatik sinire planlanan hasar ve tamir modelleri uygulandı. 6 hafta sonra fonksiyonel iyileşmenin değerlendirilmesi amacıyla ayak izi testi (SFI) yapıldı. Alınan sağ siyatik sinirler dokuları, H&E ile boyanarak ışık mikroskobunda ve S-100, PGP 9,5 ve DAPI ile işaretlenip flüoresan ve konfokal mikroskopta genel yapı, aksonal organizasyon ve akson oranı, Schwann hücre morfolojisi ve oranı, damarlanma, fibrosiz, inflamasyon durumları değerlendirilerek iyileşme düzeyleri belirlendi. Primer dikiş ve otogreft tedavisine eklenen kök hücrenin dokudaki akson oranlarını arttırdığı ve bu gruplarda fonksiyonel iyileşmenin daha iyi olduğu gözlendi. Diseksiyon tedavisine eklenen kök hücrenin böyle bir etkisi saptanmadı. Schwann hücre oranı ile kök hücre arasında bir ilişki saptanmadı fakat kök hücre eklenen primer dikiş ve otogreft gruplarında hücre morfolojileri daha düzgündü. Damarlanma, fibrozis ve inflamasyona kök hücrenin etkisi gözlenmedi. Sonuç olarak yağ dokusu kaynaklı kök hücrenin fonksiyonel ve morfolojik iyileşmeye olumlu etkileri saptandı. Kök hücrenin sinir onarımına bu olumlu etkilerinin salgıladıkları sitokinler, büyüme faktörleri ve çeşitli hücre serilerine dönüşebilme özelliğinin bulunması ile olduğu düşünülmektedir.
Peripheric nerve injury is an important problem that causes serious morbidity. There are various ways of restoration in peripheric nerve damage. When there is no or little tissue loss at the nerve, end to end anastamosis is used. When tissue loss is at a higher level graft usage must be required. Synthetic or natural materials are used. In spite of having some disadvantages (neurama formation, functional or sensory loss at the donor side) autograft treatment is still cosidered as the first treatment method. Adipose tissue is a mesodermal based complex tissue containing adipocytes, pre-adipocytes, microvascular endothelial cells, smooth muscle cells, monocytes, lenfocytes and stem cells. lt is an important source for postnatal stem cells. Adipose tissue derivated stem cells are easy to obtain and can transform into various cell series under appropriate conditions. In the literature, it has been shown that using graft combined with adipose tissue derivated stem cells has positive effects on the peripheral nerve regeneration. In our work, we investigated the effects of using adipose derived stem cell to traditional methods on nerve restoration. In our work,64 rats are divided into 8 groups: primary sture, primary sture and stem cell, autograft, autograft and stem cell, disection, disection and stem cell, untreated 1 cm gap damage and control. Damage and restoration procedures were applied to right siatic nerve under genel anesthesia. After 6 weeks, in order to evaluate functional recovery, foot print test was made, SFI was calculated and right siatic nerve was taken. Samples were stained with H&E for light microscopy and S-100, PGP 9,5 and DAPI for fluorescence and confocal microscope to evaluate general structure, axon organization and axon ratio, Schwann cell morphology and ratio, vascularition, fibrosis and inflammation condition. Primary sture and stem cell, autograft and stem cell groups have increased axon ratio and functional recovery was better.Also there was no smiler effects of ADSC in disection treatment group. No relation was determined between Schwann cell ratio and stem cell. However, cell morphologies in stem cell added primary sture and autograft groups were better. There was no effect of stemm cells on vascularition, fibrosis and inflammation. As a result, positive effects of adipose tissue derived stem cells on functional and morphological recovery were determined. It is thought that these positive effects of stem cells on nerve regeneration is related to secreted sitokins, growth factors and capability of transforming into various cell series.
