Divan-ı Muhasebat (1862-1908)

Abstract

Bu tez 1862 yılından, II. Meşrutiyet'in ilan edildiği 1908 senesine kadar geçen sürede Osmanlı malî denetiminde büyük bir öneme sahip olan Divan-ı Muhasebat'ın kuruluşunu, görev ve yetkilerini, bürokratik yapısını ve devlet teşkilatı içerisindeki yerini ele almaktadır. Tanzimat Fermanı sonrası Maliye Nezareti bünyesinde kurulan malî denetleme birimlerinin incelendiği tezin ilk bölümünü, günümüz Sayıştay'ının nüvesini oluşturan Divan-ı Muhasebat'ın kurulu?unun ve geli?iminin ele alındığı ikinci bölüm takip etmektedir. Tezin üçüncü, dördüncü ve be?inci bölümlerinde, kurumun görev ve yetkileri, bürokratik yapısı ve Osmanlı devlet teşkilatı içerisindeki yeri ve ili?kileri ele alınmaktadır. Altıncı bölümde ise, Divan'a 1862-1908 yılları arasında riyaset etmiş başkanları ve binaları anlatılmaktadır. Tezin kapsadığı dönem içerisinde Osmanlı malî denetiminde söz sahibi olma yolunda işini yapan Divan-ı Muhasebat'ın denetim noktasında performansına dikkat çekilmektedir. Ayrıca kurumun devlet teşkilatı içerisindeki önemine vurgu yapabilmek adına tarihi de ön planda tutulmaktadır.

This thesis deals with foundation, functions and powers, bureaucratic structure and place in state organization of Divan-ı Muhasebat which has a great importance on Ottoman financial control from 1862 to the declaration of the Second Constitutional Period in 1908. In the first part, financial control units embodied in Ministry of Finance after the Imperial Edict of Gülhane are examined. In the second part, foundation and development of Divan-ı Muhasebat (which is the core of Turkish Court of Accounts) are dealt with. In the third, fourth and fifth parts; its functions and powers, bureaucratic structure, place and relations in Ottoman state organization are studied. In the sixth part, its chairmen from 1862 to 1908 and buildings are told. In the period that the thesis involves, the supervision performance of Divan-ı Muhasebat, which is on course to have a say in Ottoman financial control, is pointed out. Its history is also prioritized to emphasize its importance in state organization.