Şile bölgesindeki yerli kara ve esmer sığırlarda farklı yetiştirme tiplerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma; İstanbul İli, Şile İlçesinde farklı ekstansif yetiştirme tiplerindeki Yerli Kara ve Esmer buzağıların, doğumdan bir yaşına kadar olan büyüme özellikleri ve yaşama güçlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Buzağılar 1. Sürekli Merada Esmer (SME), 2. Sürekli Merada Yerli Kara (SMYK), 3. Gün Batımı Barınağa Dönen Yerli Kara (GBYK) ve 4. Gün Batımı Barınağa Dönen ve Ek Yemleme Yapılan Yerli Kara (GBYK-ek) olmak üzere dört farklı yetiştirme tipi altında gruplandırılmıştır. Büyüme özelliklerinin belirlenmesi için 100 buzağının doğum, üçüncü ay, altıncı ay ve bir yaşına kadar olan dönemlerde doğum ağırlığı, canlı ağırlık, göğüs çevresi, vücut uzunluğu ve cidago yüksekliği verileri alınmıştır. Yetiştirme tipi, cinsiyet ve ana yaşı gibi büyümeye etki eden faktörlerin belirlenmesinde En Küçük Kareler Metodu kullanılmıştır. Yetiştirme tiplerine göre (1.SME, 2. SMYK, 3.GBYK ve GBYK-ek) buzağıların doğum döneminde doğum ağırlıkları ortalaması sırasıyla; 26,070,67 kg, 21,240,75 kg, 20,640,80 kg ve 22,120,79 kg, göğüs çevreleri ortalaması; 68,080,77 cm, 64,330,85 cm, 63,300,91 cm, 65,130,90 cm, vücut uzunlukları ortalaması; 60,160,82 cm, 55,530,91 cm, 56,060,97 cm, 60,030,96 cm, cidago yükseklikleri ortalaması; 65,780,62 cm, 62,580,70 cm, 61,470,75 cm, 62,240,74 cm olarak tespit edilmiştir. Doğumda birinci yetiştirme tipinde yer alan Esmer buzağıların doğum ağırlığı, göğüs çevresi ve cidago yüksekliği ölçülerinin diğer üç yetiştirme tipinde bulunan Yerli Karalardan farkı, Esmerler lehine önemli (P<0,01) bulunmuştur. Yetiştirme tipi sırasına göre buzağıların bir yaşında canlı ağırlıkları ortalaması; 185,20±5,28 kg, 147,75±5,89 kg, 133,30±6,30 kg, 173,19±6,23 kg, göğüs çevreleri ortalaması; 128,91±1,53 cm, 120,56±1,71 cm, 117,56±1,83 cm, 126,32±1,81 cm, vücut uzunlukları ortalaması; 112,02±1,32 cm, 104,41±1,47 cm, 102,50±1,57 cm, 108,62±1,56 cm, cidago yükseklikleri ortalaması; 106,03±0,98 cm, 100,93±1,09 cm, 97,67±1,16 cm, 102,59±1,15 cm olarak bulunmuştur. Bir yaş itiribariyle canlı ağırlık ve incelenen bazı vücut ölçüleri bakımından Esmer ırkı danalar ile Ek yemleme yapılan Yerli Kara danalar arasındaki genotipe bağlı fark ortadan kalkmıştır (P>0,05). Yaşama gücü bakımından yetiştirme tipleri arasında üçüncü ay, altıncı ay ve bir yaş bulgularında bir farklılık belirlenememiştir (P>0,05). Şile bölgesinde ekstansif sığır yetiştiriciliğinde daha fazla et üretimi elde etmek için Esmer ırk sığırlar, Yerli Karalara sığırlara tercih edilebilir. Mera kalitesinin zayıf olduğu dönemlerde gerek Esmer gerekse Yerli Kara Sığırlara ek yemleme yapılması önerilebilir.

This study was carried out to examine growth and survival characteristics of calves (from birth to one age) of Anatolian Black and Brown Swiss Cattles reared in in different types of extensive rearing, Şile Region, İstanbul Province. Calves were grouped under four different extensive rearing types. 1. Continuous Pasture Brown Swiss (SME), 2. Continuous Pasture Anatolian Black (SMYK), 3. Returned to Housing in Evening Time Anatolian Black (GBYK), 4. Returned to Housing in Evening Time Anatolian Black with Additional Feeding (GBYK-Ek). For determining growth characteristics, data related to birth weight, live weight, chest girth, body length and shoulder height were taken in totally 100 calves at birth, in third month, in sixth month and in one year of ages, respectively. Least square analysis method was used to determine factors affecting growth such as rearing type, sex and age of dam. According to rearing types, average birth weights of the calves were 26,070,67 kg, 21,240,75 kg, 20,640,80 kg ve 22,120,79 kg; avarage chest girths were 68,080,77 cm, 64,330,85 cm, 63,300,91 cm, 65,130,90 cm; average body lengths were 60,160,82 cm, 55,530,91 cm, 56,060,97 cm, 60,030,96 cm; average shoulder heights were 65,780,62 cm, 62,580,70 cm, 61,470,75 cm, 62,240,74 cm in first, second, third and fourth rearing types, respectively. There was a statistically difference with respect to birth weight, chest girth and shoulder height in favour of group one at birth (P<0,05). In one year of age, avarage live weight, chest girth, body length and shoulder height of the calves were 185,20±5,28 kg, 147,75±5,89 kg, 133,30±6,30 kg, 173,19±6,23 kg; were 128,91±1,53 cm, 120,56±1,71 cm, 117,56±1,83 cm, 126,32±1,81 cm; were 112,02±1,32 cm, 104,41±1,47 cm, 102,50±1,57 cm, 108,62±1,56 cm and were 106,03±0,98 cm, 100,93±1,09 cm, 97,67±1,16 cm, 102,59±1,15 cm in rearing groups 1, 2, 3 and 4, respectively. The difference with respect to live weight and some body measurements disappeared between calves of Brown Swiss and Anatolian Black with additional feeding groups (P>0,05). There was no statistical difference among the groups regarding survival rate in third month, sixth month and one year of ages (P>0,05). In Şile Region, Brown Swiss may be preferred against Anatolian Black to obtain more meat production in extensive cattle breeding. During periods of poor pasture quality, it is advisable to perform additional feeding for both Brown Swiss and Anatolian Black.