Kemik, iskelet sisteminin önemli yapı taşlarından biridir. Organizmadaki diğer bağ dokularında olduğu gibi hücreler, lifler ve hücreler arası temel maddeden oluşur. Yapısındaki kalsiyumdan ötürü sertleşmiş bir destek dokudur. Kemik morfolojisindeki değişiklikler çiğneme fonksiyonu ve protez stabilitesinde etkili faktörlerdendir. Bu çalışmanın amacı, dişli ve dişsiz hastalarda, gonial açı (GA), kondiler yükseklik (KY), ramus yüksekliği (RY), ramus genişliği (RG), antegonial açı (AGA) ve derinlik (AGD), styloid proçes uzunluğu (SP), mental indeks (MI), mandibular kortikal indeks (MCI), panoramik mandibular indeks (PMI), gonial açı bölgesindeki kortikal kemik kalınlığı (GK) açısından farklılıklar olup olmadığını araştırmak ve bu parametrelerin yaşla, cinsiyetle ve diş sayısıyla ilişkisini değerlendirmektir. Örneklem 2012-2013 tarihleri arasında Selçuk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı kliniğine başvuran 18 yaş ve üstü 910 bireye ait muayene amacı ile alınmış panoramik radyograftan oluşmaktadır. İstatistiksel analizde, tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart sapma), Kolmogorov-Smirnov, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U, Wilcoxon, Ki-Kare testi, Kappa ve güvenilirlik analizleri kullanıldı. Bayanlarda yaştan sağ SP morfolojik kalsifikasyon tipleri, sağ ve sol RG, GK, MI, PMI ve MCI ölçümleri etkilenirken, erkeklerde sağ SP morfolojik kalsifikasyon tipleri, AGD, GK ve MCI ölçümlerinin bilateral olarak etkilendiği tespit edildi. Bayanlarda RG, AGA, GK, MI, PMI ve MCI ölçümleri bilateral olarak, erkeklerde ise GA, RG, GK, MI, ve MCI ölçümleri bilateral olarak diş sayısına göre değişiklik gösterdiği belirlendi. GA, RY, AGA, AGD, GK, MI, PMI ve MCI ölçümleri bilateral olarak cinsiyete göre farklılık gösterdiği bulundu. Sonuç olarak, yaş ve cinsiyetin mandibula morfolojisi üzerine etkili olabileceği akılda tutularak, daimi dentisyon ve dolayısıyla çiğneme fonksiyonu mümkün olduğunca korunmalıdır.
The bone is one of the important main constituents of skeleton system. The bone consists of cells, fibers and intercellular base materyal as being in other connective tissues of organism. It is a sclerosed supportive tissue because of calcium in its structure. The changes associated with bone morphology are effected factors on masticatory function and prosthetic stability. The aim of this study is to research whether there are varieties in gonial angle (GA), condylar height (CH), ramus height (RH), ramus widht (RW), antegonial angle (AGA) and depth (AGD), styloid process lenght (SP), mental index (MI), mandibular cortical index (MCI), panoramic mandibular index (PMI), cortical bone thickness in the zone of gonial angle (GT) between dentulous and edentulous patients and is to evaluate the associations among these parameters with age, gender and tooth number. The sample consists of the panoramic radiographs which was taken for routine dental examination of 910 individuals aged 18 years and older who attended to Selcuk University, Faculty of Dentistry, Oral and Maxillofacial Radiology Department between 2012 and 2013.Descriptive statistics (mean, standard deviation) Kolmogorov-Smirnov, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U, Wilcoxon, Chi-square test, Kappa and reliability analysis were used instatistical analysis. It was determined that the age affected on right SP morphological types, bilateral the RW, GT, MI, PMI and MCI measurements in females. It was also found that the age affected on right SP morphological types, bilateral the AGD, GT, MI and MCI measurements in males. In females, RW, AGA, GT, MI, PMI and MCI measurements bilaterally, in males GA, RW, GT, MI and MCI measurements bilaterally showed the differences according to the number of teeth. It was found that GA, RH, AGA, AGD, GT, MI, PMI and MCI measurements showed the differences according to the gender bilaterally. Consequently, permanent dentition and therefore masticatory function should be maintained for as much as possible by it was keeping on mind that the gender and age can affect on morphology of mandible.
