Abstract:
Bu araştırmada bazı değişkenlerin ergenlerin ilişkisel benlik saygısı, ilişkisel depresyon ve ilişkisel saplantılı düşünmelerine etkisi incelenmiştir. Bu araştırmanın bağımsız değişkenleri çocukluk örselenme yaşantıları (fiziksel istismar, duygusal istismar, cinsel istismar), cinsiyet, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu ve ailenin gelir düzeyidir. Bağımlı değişkenler ise ilişkisel benlik saygısı, ilişkisel depresyon ve ilişkisel saplantılı düşünmedir. Araştırmanın genel evrenini; Selçuk Üniversitesinin farklı fakültelerinde öğrenim görmekte olan birinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma evreni olarak Eğitim Fakültesi, Mesleki Eğitim Fakültesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Veterinerlik Fakültesi ve Hukuk Fakültesi olarak belirlenmiştir. Araştırma örneklemi bu fakültelerin çeşitle bölümlerinde öğrenim görmekte olan öğrenciler arasından tesadüfi küme örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırma örneklemi toplam 579 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin ilişkisel benlik saygısı, ilişkisel depresyon ve ilişkisel saplantılı düşünmelerinin belirlenmesinde "İlişki Değerlendirme Ölçeği", çocukluk dönemine ait örselenme yaşantılarının belirlenmesinde ise "Çocukluk örselenme Yaşantıları ölçeği" kullanılmıştır. Diğer değişkenlerle ilgili bilgilerin toplanması için ise "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır, ilişkisel benlik saygısı, ilişkisel depresyon, ilişkisel saplantılı düşünme puan ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre grupların ortalamaları arasındaki farkın önem kontrolü t testi ile yapılmıştır. Anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, ailenin gelir durumu değişkenlerine göre ilişkisel benlik saygısı, ilişkisel depresyon, ilişkisel saplantılı düşünme puanlarının farklılaşıp farklılaşmadığı tek yönlü varyans analizi ile kontrol edilmiştir. Farklılaşmanın gözlendiği durumlarda farklılaşmanın kaynağını bulmak için ileri analiz olarak LSD testi kullanılmıştır. Çocukluk örselenme yaşantıları (fiziksel istismar, duygusal istismar, cinsel istismar) ile ilişkisel benlik saygısı, ilişkisel depresyon ve ilişkisel saplantılı düşünme puanlan arasındaki ilişkinin analizi ise 84 Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı Tekniği kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular aşağıda özetlenmiştir: İlişkisel benlik saygısı ve ilişkisel depresyonun cinsiyete göre farklılaştığı; kızların ilişkisel benlik saygısı puanlarının erkeklerden, erkeklerin ilişkisel depresyon puanlarının kızlardan yüksek olduğu bulunmuştur. Baba eğitim durumu değişkenine göre ergenlerin ilişkisel benlik saygısı puanlarında farklılaşma olduğu; üniversite mezunu babaların çocuklarının ilişkisel benlik saygısı puanlarının lise ve ortaokul mezunu babaların çocuklarının ilişkisel benlik saygısı puanlarından anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre çocukluk örselenme yaşantılarından fiziksel ve duygusal istismar ile ergenlerin ilişkisel benlik saygısı puanlan arasında anlamlı düzeyde negatif bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ergenlerin ilişkisel depresyon puanları ile çocukluk örselenme yaşantılarının her üç alt boyutu arasında (fiziksel istismar, duygusal istismar, cinsel istismar) anlamlı düzeyde pozitif bir ilişki saptanmıştır.