Bu çalışmada, yüksek basınca ve korozif ortamlara dayanıklı; basınçlı hava, sıvılaştırılmış petrol gazı, sıkıştırılmış doğalgaz, su ve kimyasal madde tankları yapımında ayrıca askeri alanda roketatar namlusu yapımında kullanılan, filaman sarım cam takviyeli plastik boruların, değişken iç basınç etkisi altında, eliptik yüzey çatlaklı, yorulma davranışları incelenmiştir. Yapılan bu çalışmada; serbest uçlu iç basınç testi uygulanmıştır. Deneylerde; altı tabakalı, ±45°, ±55° ve ±75° olmak üzere üç farklı sarım açısına sahip, E- cam/epoksi CTP borular kullanılmıştır. Üzerine eksenel yönde a/c=0.2 olmak üzere, a/t^O.25, 0.38 ve 0.50 oranlarında eliptik yüzey çatlakları açılan numuneler, statik patlama basıncının %30, %40 ve %50 oranlarında iç basınç uygulanarak yorulma testine tabi tutulmuştur. Deneyler ASTM D-2992 standardına göre 25 çevrim/dak ve i?=0.05 yük oranında yapılmıştır. Sonuç hasarın oluştuğu çevrim sayılan kaydedilmiş ve gerilme-yorulma ömrü (S-N) eğrileri elde edilmiştir. Ayrıca tabaka ayrılması hasar alanı-çevrim sayısı (A-N) ve tabaka ayrılması hızı ile şekil değiştirme enerjisi boşalma hızı (dA/dN-AG) eğrileri elde edilmiştir.
In this study, fatigue behaviour of filament wound composite pipes with surface crack under alternating internal pressure has been investigated. Glass reinforced plastic (GRP) pipes are made of E-glass/epoxy and tested open ended condition. For this study, a PLC controlled hydraulic test stand have been established. Test specimens have six layers which have ±45°, ±55° and ±75° winding angles respectively. The pipes with surface crack which have notch-aspect ratios a/c=0.2 and notch-to-thickness ratios a/t= 0.25, 0.38 and 0.50 in the axial direction. Tests have been carried out in accordance with ASTM D-2992. This standard offers 25 cycle per minute and i?=0.05 load ratio. Tests have been performed at three different load levels from %50, %40 and %30 of ultimate hoop stress strength. Whitening, leakage and final failure of GRP pipes has been observed and fatigue test results are presented by means of (S-N) curves, delamination damage zone area- lifetime (A-N) curves and delamination growth rate-strain energy release rate range (dA/dN-AG) curves.
