Bu çalışmada, elektron etkisiyle atomların iyonlaşması olayında saçılan ve koparılan elektronlar arasındaki etkileşmeleri incelemek için elektron-elektron (e,2e) çakışma spektrometresi dizayn edilmiş ve kurulmuştur. (e,2e) çakışma spektrometresini oluşturan elektron tabancası ve enerji analizörlerinin boyutları, SIMION 3D 7.0 bilgisayar benzeşim programı ile belirlenmiştir. Ayrıca SIMION programı kullanılarak elektron tabancası ile analizörlerin çözünürlükleri ve en uygun çalışma aralıkları da belirlenmiştir. AutoCAD programı ile teknik çizimi ve montajı yapılan elektrostatik ve mekanik parçalar, Afyonkarahisar ilinde bulunan 8. Bakım Merkez Komutanlığı'nda yaptırılmıştır. (e,2e) çakışma deney düzeneğindeki her bir elemanın performansları, ayrı ayrı test edilmiş ve sonuçları sunulmuştur. Elektron tabancası, 5-300 eV enerji aralığında ve â 1µA akımlı elektron demeti üretebilmektedir. Enerji analizörleri ise 100meV çözünürlükle elektronları detekte edebilmektedir. Elektron demeti ve enerji analizörleri, literatürdeki diğer (e,2e) deney sistemleri ile karşılaştırılmıştır. Elektron tabancasının düşük enerji seviyelerinden yüksek enerji seviyelerine kadar elektron demeti üretebildiği, enerji analizörlerinin ise düşük enerjili elektronlarla yapılacak deneyler için uygun çözünürlüğe sahip olduğu görülmüştür.
In this study, an electron-electron (e, 2e) coincidence spectrometer has been designed and constructed to study interactions between scattered and ejected electrons in electron impact ionizations of atoms. Dimensions of the electron gun and energy analyzers which are constituent (e, 2e) spectrometer were determinate by SIMION 3D 7.0 electron-beam tracing simulation program. Otherwise, resolutions of electron gun, energy analyzers and optimum operate ranges were determinated by using SIMION program. Electrostatic and mechanic components which accomplish computer base technical drawing and mounting by AutoCAD program have made by 8. Renovation Nerve Centre in Afyonkarahisar, Turkey. Performs of individual components of (e, 2e) coincidence experimental apparatus are tested and its results are reported. The electron gun is capable of produce electron beam in 5-300 eV energy ranges and with â 1µA current. The energy analyzers can detect electrons with 100 meV resolutions. Electron gun and energy analyzers have been compared with other (e, 2e) experimental apparatus in the literature. Observed that electron gun can produce electron beam from low energy level to high energy level, while energy analyzers have suitable resolution for experiments by electrons with low energies.
