Bu çalışma Trakya bölgesi buğday ekim alanlarında kök ve kökboğazı hastalıklarının durumunu ortaya koymak ve hastalığa neden olan fungusları saptayarak patojenisitelerine etki eden bazı faktörleri araştırmak için 2006 ve 2009 yıllarında yürütülmüştür. Bu amaçla 2006 ve 2007 yıllarında sürvey çalışması yapılarak yörede hastalık çıkışı (%100) ve hastalık şiddeti (%32) belirlenmiştir. Hastalığa sebep olan patojenler tespit edilmiş (Fusarium sp., Psedocercosporella sp., Rhizoctonia sp., Cochliobolus sp., Rhizopus sp., Cephalosporium sp., Gaeumannomyces sp., Pythium sp., ve Alternaria sp.) ve en yaygın olan patojen fungus (F.culmorum) belirlenmiştir. Bu patojene (F.culmorum) karşı; 63 buğday çeşidinde reaksiyon denemesi yapılarak patojenisite farklılıkları ortaya konulmuştur. Acibenzolar-S-methyl uygulaması ile dayanıklılığın teşviki yoluyla %21,81 oranında patojenisitede azalma sağlanmış fakat fitotoksik etkiler de ortaya çıkmıştır. Bitki besin toniği uygulaması yapılarak kontrole göre F.culmorum'un patojenisitesinde tarla şartlarında %13.25 ve sera şartlarında %11.25 oranında azalma gözlenmiştir. Saprofit F.oxysporum uygulaması ile dayanıklılığın teşviki yoluyla F.culmorum'un patojenisitesi üzerine yürütülen çalışmada ise F.oxysporum'un etkisi önemsiz bulunmuştur. F.culmorum'un toprak, tohum ve fide inokulasyonunda hastalık şiddetleri toprak (%35,49) ve tohum (%34,02) inokulasyonunda aynı seviyede belirlenirken fide inokulasyonunda ise daha düşük (%27,96) seviyede belirlenmiştir.
This study was carried out to determine the situation of the root and crown rot diseases and to investigate some factor affecting their pathogenicity through identifying the fungi causing these diseases in Trakya region in 2006 and 2009. For this aim, emergence (100 %) and severity (32 %) of the disease and were determined by conducting survey studies in the years of 2006-2007. Pathogens causing the disseases were determined as Fusarium sp., Pseudocercosporella sp., Rhizoctonia sp., Cochliobolus sp., Rhizopus sp., Cephalosporium sp., Gaeumannomyces sp., Pythium sp. and Alternaria sp. and the most common pathogen fungi was found to be F. culmorum. Against this pathogen (F. culmorum), pathogenity differences were found out through conducting reaction testing at 63 wheat varieties. Through induced resistance by Acibenzolar-S-methyl application, 21.81% decrease was provided in pathogenicity, but phytotoxic effects were emerged. At F. culmorum pathogenicity, 13.25% decrease under field situation and 11.25% decrease under greenhouse situation according to the control plots were observed by carrying out plant food tonic (plantonic) application. In this study about F. culmorum pathogenicity through induced resistance by saprophyte F. oxysporum application, the effect of F. oxysporum was found to be unimportant. While disease severities at soil, seed and seedling inoculations were soil (35.49%) and seed (34.02%) inoculations were determined as in the same level, seedling inoculation (27.96%) was found in a lower level.
