Bu prospektif klinik çalışmamızda; plazma fibrinojen ve faktör VE seviyelerinin KAH oluşumuna etki edip etmediğini, eğer böyle bir etki varsa bunun bağımlı mı yoksa bağımsız bir etki mi olduğunu, fibrinojen ve faktör VII ile diğer atherosklerotik risk faktörleri arasındaki korelasyonları araştırmayı amaçladık. Çalışma, klinik olarak KAH tanısı konularak koroner anjiyografisi çekilen ve koroner arterlerinde ükayıcı lezyon ( >%50 ) tespit edilen 29 olgu (KAH grubu) ile klinik olarak sağlıklı olan bireylerden oluşan 17 olguda (kontrol grubu) yapıldı. Atherosklerotik risk faktörleri (yaş, cinsiyet, obesite, sigara içimi, hipertansiyon, diabet ve heredite) yönünden değerlendirildikten sonra, çalışmaya alınan olguların hepsinden açlık total kolesterol, LDL, HDL, TG, fibrinojen ve faktör Vü seviyeleri tespit edildi. KAH grubundaki olgularda KAH'nın yaygınlığının bir ölçüsü olan Reardon'un modifiye şiddet skoru hesaplandı ve KAH kantitatif olarak bu skor ile ifade edildi. Çalışmaya 41'i ( % 89.1) erkek, 5'i ( % 10.9) kadın ve yaş ortalaması 54.6±1.3 yıl, yaş aralığı 36-66 yıl olan 46 olgu alındı. KAH grubu 26'sı erkek ( % 89.6), yaş ortalaması 55.2±1.7 yıl olan 29 olgudan; kontrol grubu ise 17'si erkek ( % 88.2) ve yaş ortalaması 53.6±1.9 yıl olan 17 olgudan oluşmaktaydı. Çalışma grubumuzu oluşturan 2 grup arasında yaş ve cinsiyet yönünden ileri derecede benzerlik vardı. KAH ve kontrol gruplan arasında BMI, hipertansiyon, diabet, heredite gibi risk faktörleri yönünden fark yoktu. KAH grubunda sigara skoru (p< 0.02), total kolesterol ( p<0.0002), LDL ( p<0.01), TG ( p<0.01), fibrinojen ( p<0.00001) ve faktör Vü ( p< 0.0001) kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti. Kantiratif olarak Reardon'un modifiye şiddet skoru ile ifade edilen KAH ile risk faktörlerinden TG ( p<0.05), fibrinojen ( p<0.05) ve faktör Vü ( p<0.01) arasında 36 korelasyon (pozitif) vardı. KAH üzerine bağımsız etki eden risk faktörü belirlenmedi. KAH grubunda hem fibrinogen hem de faktör VII ile diğer risk faktörleri korelasyon göstermedi. Sonuç olarak, bu çalışmada; KAH grubunda kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek olan plazma fibrinojen ve faktör VE seviyeleri ile Reardon'un modifiye şiddet skoru ile kantitatif olarak ifade edilen KAH arasında çoklu regresyon analizinde istatistiksel anlamlı ilişki tespit edilmezken, korelasyon analizinde anlamlı bir ilişki belirlendi. Fibrinojen ve faktör Wnin diğer risk faktörleriyle korelasyonunda ise istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmedi. KAH'da koagülasyon faktörü düzeylerinin tutulan damar ile ilişkisini araştıran yeni ve geniş çalışmaların yapılması gerektiği kanaatine varıldı.
In this prospective clinical study, we aimed to investigate; the impact of fibrinogen and factor VII on coronary artery disease ( CAD ); if there is an effect, the type of this effect ( dependent or independent ? ); and the association of fibrinogen and factor VE with other risk factors. Twenty-nine patients with obstructive ( > 50 % ) CAD ( CAD group ) and 17 apparently healthy people ( control group ) were included in the study. There were 41 ( 89.1 % ) male and 5 ( 10.9 % ) female, aged between 36-66 years with a mean age of 54.6±1.3 years in the study population. After evaluation for atherosclerotic risk factors ( age, sex, obesity, cigarette smoking, hypertension, diabetes mellitus and heredity ), fasting total cholesterol, high density lipoprotein cholesterol ( HDL ), low density lipoprotein cholesterol ( LDL ), trygliceride ( TG ), fibrinogen and factor VII were measured. Modified score of Reardon in the CAD group was determined angiographically and used as a quantitative measure of CAD. CAD group [ 26 (89.6 % ) male, mean age 55.2±1.7 years ] and control group [ 17 ( 88.2 % ) male, mean age 53. 6± 1.9 years ] were well matched for age and sex. In the comparison between two study groups, cigarette smoking ( p<0.02 ), total cholesterol ( p<0.0002 ), LDL ( p<0.01 ), TG ( p<0.01 ), fibrinogen ( p<0.0001) and factor VII ( p<0.0001) were significantly higher in the CAD group with no difference in obesity, hypertension, diabetes mellitus, heredity. CAD, which was quantitatively defined by modified score of Reardon, showed significant correlation ( positive ) with TG ( p<0.05 ), 38 fibrinogen ( p<0.05 ) and factor VII ( p<0.01 ) whereas no correlation with other risk factors. In the both correlation and stepwise regression analysis there was no association of risk factors on CAD. In conclusion, this study showed that; although when compared to control group CAD group had significantly higher fibrinogen and factor VII levels and there was statistically significant correlation of fibrinogen and factor VII with CAD, however, this correlation was not independent. On the other hand, fibrinogen and factor VE showed no statistically significant correlation with other risk factors. We concluded that we need further study in interrelation of coagulation factors with CAD selectivity.
