Fârâbî'nin kelâma bakışı

Abstract

Fârâbî İslâm düşüncesindeki en önemli filozoflardan bir tanesidir. O, Aristoteles'in mantık külliyatından esinlenmiş ve onu Arap diline tercüme etmiştir. ?Burhân? bu mantıkî yapının temel öğesidir. ?Diyalektik? (Cedel) tartışmalar da burhâna hazırlayıcı yönü ile bu yapının ikincil öğeleridir. Bu makale Fârâbî'nin referansları doğrultusunda kelâm ilmini analiz etmeye çalışmaktadır. Kelâm ilmi cedelî tartışmaları merkeze alırken, Fârâbî felsefesi metodoloji olarak burhân teorisini merkeze almıştır. Fârâbî'ye göre, mutlak hakikati elde etmek sadece burhân teorisi ile mümkündür. Filozof, kelâm bilginlerinin benimsediği cedelî yöntemin hakikati araştırmak için yeterli bir yöntem olmadığını da iddia eder. Çünkü, bu cedelî yöntemin temel gâyesi hasmı/muhalifi yenmektir; kesinliği elde etmek değil.

Fârâbî who is one of the most important philosophers in the islamic thought. He inspired by Aristoteles? logical corpus and translated it into Arabic language. Demonstration (Burhân) is the main element of this logical structure. Dialectic (Cedel) arguments is the inferior elements in this structure to prepare the demonstration, too. This article tries to analyse the science of the Kalam (Kelâm) with Fârâbî?s references. The philosophy of Fârâbî centred upon the theory of demonstration as methodology while the Kalam centred the dialectical arguments. According to Fârâbî, to get the certain truth is possible with the only theory of demonstration. The philosopher claims that the theory of dialectic whom accepted the scientists of the Kalam is not a qualified method to search the truth, too. Because, the main aim of this dialectical theory is to knock out the adversary, not to attain the certainty.