Kurumsal sosyal sorumluluk algılama boyutunun personelinin iş tatminine ve işte kalma niyetine etkisi: Antalya bölgesinde yer alan beş yıldızlı konaklama işletmelerinde çalışanlar üzerinde bir araştırma

Abstract

Son yıllarda kurumsal sosyal sorumluluk, işletme yönetiminde önem kazanırken, turizm işletmelerinde kurumsal sosyal sorumluluk çok fazla uygulanan bir konu değildir. İşletmelerin sosyal varlık olarak faaliyetlerini sürdürebilmeleri için, kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarını ciddi bir şekilde uygulamaları gerekmektedir. Araştırmada, turizm endüstrisinde konaklama işletmelerinde çalışan personelin, kurumsal sosyal sorumluluğu algılama boyutu görgül olarak incelenmiştir. Araştırma, (1) turizmde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinde çalışan personelin kurumsal sosyal sorumluluğu algılama boyutunun, (2) personelin iş tatminine etkisini, (3) personelin işte kalma niyetine etkisini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Araştırma alan araştırması olarak planlanarak konaklama işletmelerindeki personele uygulanmıştır. Bu kapsamda geliştirilen kurumsal sosyal sorumluluk faktörleri ölçeğinin güvenirliği ve geçerliliği test edilmiştir. Araştırma, Antalya ilinde beş yıldan fazla sürede, yıl boyu ve sezonluk faaliyet gösteren beş yıldızlı konaklama işletmelerindeki 415 personelden toplanan verilerle gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, personelin kurumsal sosyal sorumluluğu algılama faktörleri; ekonomik, yasal, etik ve gönüllülük olarak belirlenmiştir. Daha önceki araştırmalarda da (Carroll (1991), Özdemir (2007)) aynı faktörler ortaya çıkmıştır. Çalışmanın önemli bir sonucu, çalışanların kurumsal sosyal sorumluluğu algılama boyutunun yüksek oluşudur. Yani çalışanlar işletmelerdeki kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarını olumlu olarak algılamaktadır. Çalışanın kurumsal sosyal sorumluluk algılaması ne kadar yüksekse, iş tatmini ve işte kalma niyeti de o oranda artmaktadır. İş tatmini artan çalışanın, işte kalma niyeti de artmaktadır. Çalışanlar otellerdeki sosyal sorumluluk uygulamalarını daha çok panolardan, toplantılardan ve web sayfasından öğrenmektedir. Yıl boyu açık olan işletmelerde kurumsal sosyal sorumluluk algılaması, sezonluk işletmelere göre yüksektir. Zincir otellerde çalışanların kurumsal sosyal sorumluluk algısı, bağımsız ve grup otellerde çalışanlara göre daha yüksektir. Ayrıca, (1) üst kademe çalışan, alt kademe çalışana göre; (2) gelir seviyesi yüksek olan personel, düşük olan personele göre; (3) eğitim seviyesi yüksek olan personel, düşük olan personele göre kurumsal sosyal sorumluluğu daha yüksek algılamaktadır.

Although the corporate social responsibility is getting importance in business management in recent years, it is yet an unstudied subject in tourism industry. In order for these businesses to continue their activities as social entities, they should seriously start practicing the CSR. In this study, the perceptive dimension of the corporate social responsibility (CSR) pertaining to employees serving in the hotels of the tourism industry was empirically examined. This research aims at (1) determining the perception of corporate social responsibilities of the employees in the hotels in the tourism industry, by highlighting the influence of CSR on: (2) the level of employee job satisfaction, and (3) the intent of the employee to remain in service. This research was designed as a field study; hence, the data was collected from employees in the hotels. In this context, the reliability and validity of the newly developed CSR factors? scale was examined. This research was realized by date collected from 415 employees working at five stars hotels, operating either seasonally or yearlong, during five years of research in the region of Antalya. The study findings suggest that employees? perception of CSR factors are of economic, legal, ethical and discretionary natures. The same factors were also found by prior studies, namely, Carroll (1991) and Özdemir (2007). One important study result showed that the level of perception of CSR by the employees is high. In other words, the hotel employees have positively perceived the CSR being practiced. The level of perception of CSR by the employees in the hotel is directly proportional to their job satisfaction and their intent to remain in service. Furthermore, the job satisfaction of employees is directly proportional to their intent to remain in service. The employees get to know about CSR practices in hotels from boards, meetings and websites. Perception of the CSR in the hotels operating yearlong is higher than that in the seasonally operating ones. Similarly, perception of CSR by employees in chain hotels is higher than that in independent or group hotels. Additionally, the perception of CSR is relatively higher by personnel of (1) higher corporate position, (2) higher income, and (3) higher education.