İlkel dönemlerde ya da değişik çağlarda tabiat ile iç içe yaşamış insanoğlu, sosyal hayatını, inanışlarını gökyüzü varlıkları ve tabiat hadiselerine göre düzenlemiştir. Bu yönü ile kozmik âlemin unsurlarını doğumdan ölüme pek çok gündelik yaşamın içinde, inanışlarda görmekteyiz. İslamiyet'ten önce dini inanışlarda gök cisimlerinin önemli etkileri olmuştur. Tanrılaştırılan Güneş ve Ay gibi astral varlıklar vardır. Mani dininin kabulü ile Ay, baş Tanrı kabul edilmiştir. Türk inanç sisteminde gök cisimlerinin bu etkisini İslam'dan sonra da görebilmekteyiz. Hz. Muhammet'in Ay'ı ikiye bölme mucizesi Müslüman Türkler arasında önemli rol oynamıştır. Bugün bağımsız Türk devletlerinin birçoğunun bayrağında Ay veya Yıldızın bulunması ya da İslam'ın sembolünün Hilâl olması bu bağlamda sıradan seçilmiş tesadüfî semboller değildir. Gökyüzü varlıklarının incelenmesi açısından Türk edebiyatı, geniş bir sahayı içine alır. Bu çalışma, Türk folklorunda ve halk edebiyatındaki metinlerde yer alan gökyüzü varlıklarının incelenmesinden oluşmuştur. Çalışmamızda inanç ve geleneklerine sıkı sıkıya bağlı olan Türklerin İslam öncesi inançlarının İslam'ın etkisine rağmen bugün de devam ettirdiği bazı inanışlarını tespit etme imkânı bulduk.
Human being who has lived together with the nature in primitive periods or in different centuries regulated his social life, beliefs according to sky creatures and natural events. We see factors of the cosmic world by this aspect in daily life and beliefs from birth to death. Celestial bodies had important effects on religious beliefs before Islam. Divinized are astral creatures such as Sun and Moon. By acceptance of the Mani religion, Moon was accepted as primary God. We may also see this effect of celestial bodies in Turkish belief system after Islam. The miracle of dividing the moon into two of Muhammad has played an important role among Muslim Turks. Today, presences of Moon and Star in flags of many Turkish states or selection of Crescent as symbol of Islam are not coincidence within this context. Turkish literature includes a wide field in terms of examination of celestial bodies. This study has consisted of examination of celestial bodies in Turkish folk and folk-literature texts. In our study, we have found the opportunity to detect some beliefs that Turks who are closely bounded to their beliefs and traditions have continued today despite the effect of Islam.
