Özet:
Jules de Gaultier, 1902’de yazdığı Le Bovarysme adlı yapıtında, Flaubert’in
ünlü romanı Madame Bovary’den hareketle, ‘kendisini olduğundan farklı
görmeyi’ ifade eden, hayalperest kişileri incelediği “bovarizm” kavramını
oluşturmuştur. Gaultier’nin oluşturduğu kavram birçok roman kahramanını
ve gerçek hayattaki ‘bovarist’ kişileri daha iyi anlamamızı sağlamıştır. Dünya
edebiyatında olduğu kadar, Türk edebiyatı da Gaultier’nin tanımladığı
bovarist kahramanlarla doludur. Halit Ziya Uşaklıgil’in Bihter’i, Peyami
Safa’nın Belma’sı bunun en bilinen örneklerinden sadece birkaçıdır.
Bu çalışmada, Tahsin Yücel’in Kumru ile Kumru adlı yapıtının kadın
kahramanı Kumru Yarma Gaultier’nin tanımladığı bovarizm kavramı
çerçevesinde incelenmiş ve gerçekte bovarist olup olmadığı gösterilmeye ve onu
bovarizmin temel hareket noktası olan Emma Bovary’ye yaklaştıran özellikleri
tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızın sonunda, Yücel’in kadın
kahramanının birçok bakımdan Flaubert’in kahramanı ile benzerlikler
göstererek bovarist bir kişiliği oluşturduğu görülmüştür. İki kahramanı
birbirine yakınlaştıran çok sayıda benzerliğin yanında, farklılıklar da
görülmüş, yapıtlardan alınan örneklerle gösterilmeye çalışılmıştır.
Çalışmamızın sonunda, Emma’nın aşkın peşinde koşması, Kumru’nun da
nesnelere sahip olma arzusunu sonuna kadar sürdürmesi sonucunda bovarist
bir kimlik kazandıkları görülmüştür. Yücel’in kahramanı ‘Kumru Yarma’nın
davranış biçimleri ve ruh hali Gaultier’nin Le Bovarysme adlı yapıtında ortaya
koyduğu bovarizmin ilkeleriyle, dolayısıyla Flaubert’in kahramanının
davranış biçimi ve ruh haliyle örtüşmektedir.
Sonuçta, Kumru’nun birçok yönden bovarist bir kahraman olduğu, Türk
edebiyatında görülen çok sayıda bovarist kahramanın sonuncularından ve en
önemlilerinden biri olduğu görülmüştür. Kumru’nun bovarist kimliği bizlere
sadece bir roman kahramanının hayalperest yapısını anlamamızı sağlamakla
kalmamış, nesnelere olan sahip olma arzusu yüzünden, günümüzün en önemli
sorunlarından biri olan tüketim hastalığı olgusunu da daha yakından
tanımamızı sağlamıştır.
