Murad Nakşbendî, 19. yüzyılda yaşamış bir sûfîdir. Şeyh Abdülhalim Efendi’nin oğlu
olarak Fatih/Çarşamba’da 23 Muharrem 1203’te doğdu. Babası Nakşbendi Tarikatına
mensup önemli bir sûfîdir.
Fatih-Çarşamba’da Dâmadzâde Murad Molla tarafından yapılan dergaha kendi
imkanlarıyla bir dârü’l-mesnevî inşâ etmiştir. ;Murad Molla Dârü’l-Mesnevî’si olarak
kayıtlı olan bu mekan, çeşitli sosyal ve kültürel faliyetlerin yapıldığı bünyesinde bir çok
entellektüeli barındıran bir kültür merkezidir. Osmanlı bürokrasisinin önemli
isimlerinden Ahmed Cevdet Paşa, bu okulun mezunlarındandır. Farsça ve Mesnevî
derslerinin yapıldığı bu enstitünün icâzetnâmelerini bir tören ile Abdülmecid Han
vermiştir.
Murad Nakşbnendî, 1264’te vefat etmiştir. Kabri Dârü’l-Mesnevî’nin yanındadır. Bizim
çalışmamız Dârü’l-Mesnevî’nin entelektüel fonksiyonuna işaret etmektedir. Murad
Nakşbendî’nin Mesnevî’ye yazdığı altı cildlik özet bir şerhi vardır. Öğrencilerinin de
talebi üzere kaleme aldığı bu şerhin ismi Hülâsatü’ş-şürûh’tur. İstanbul Üniversitesi
Türkçe Yazmalar Bölümü no. 3609-3614’de kayıtlı olan şerh, okuyanların kolaylıkla
anlayacağı bir şerhtir. Konular Vahdet-i Vücut doktrini ile açıklanmıştır. Bazı beyitlere
yalnızca terceme yapılmıştır.
Bu eserin tamamını çalışmak çalışmanın sınırlarını aşacağından biz yalnızca ilk cildinin
bir bölümünü inceledik. Şerhin orijinal tarafı şârihin hayatında izlenmelidir. Eser
Osmanlıca olup Farsça beyitler aralara yerleştirilmiştir.
From The Sufis of 19. Century in İstanbul; Muhammed Murad Naqsbandi And Analiysis of the 1001 Couplet From His Annotation of Mathnavi is Called Hulâsatu Shurûh. He is a sûfî who lived in 19. Century. He was born as son of shayh Abdulhalim en-Naqsbandi in Fatih at 1203/1788. He wrote a summary of his annotatier named Hülasatü'suruh. it is recorded in library of İstanbul Universty, Turkish Manuscripts Denotien as six volumes.
