Bugünün dünyasında ekonomik ve sosyal etkilerinin yer aldığı işsizlik, bir ülkenin çok yönlü problemler ile karşı karşıya kalmasıdır. Bir ülkedeki iş gücünün durumu ve niteliği ekonomik gelişimleri göstermektedir. Bu gerçekler ışığında, gelişmekte olan bir ülke işsizlik probleminin üstesinden gelmesi gerekmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre, iş gücünü oluşturan 15 ve 60 yaş arasındaki aktif bireyler kurumsallaşmamış nüfustan oluşmaktadır. İşsizlik, herhangi bir işe sahip olmayan ve mevcut ödeme düzeyinde bir iş teklifi arayan bireylerin oluşturduğu bir kavramdır. İşsizliği etkileyen bazı faktörler, ithalat, ihracat, ithalat ve ihracatın dolar kuru, ithalat ve ihracat değişim oranı, döviz kuru, nüfus artış hızı, GSMH, cari fiyatlarla GSMH büyüme hızı, sabit fiyatlarla GSMH büyüme hızı, kamu yatırımları, özel yatırımlar, GSMH deflatörüdür.
Çalışmanın amacı işsizlik oranını etkileyen faktörlerdeki çoklu bağlantı sorununu ortadan kaldırmak olup, temel bileşenler kullanılarak bu faktörlerden yeni değişkenler elde etmektir. Açıklayıcı değişkenler olan bu yeni değişkenler işsizlik regresyon modelini oluşturmada kullanılmaktadır. İstatistiksel çıkarım varsayımları kontrol edildikten sonra, Türkiye’deki işsizlik öngörüsü yapılmıştır.
In today’s world, a country with unemployment that is resulted by the effects of economical and social effects comes across multidimensional problems. The condition and qualification of labor force in a country show economical developments. In the light of these facts, a developing country should overcome the problem of unemployment. According to Turkish Statistical Institute, active people in ages of between 15 and 60 that are labor force consist of non-institutionalization population. Unemployment is defined as jobless who are looking for a job that offers the current fee level. Some factors that affect the unemployment are the asset of import and export, dollar price of import and export, exchange rate of import and export, exchange rate, population growth, GNP, GNP growth in current price, GNP growth in fixed price, public investments, private investments, GNP deflator.
The aim of this study is to remove the collinearity on factors that affect the rate of unemployment and we obtain the new variables from the factors via using the principal components. The new variables that are regressor are used in constructing of unemployment regression model. After we have checked the assumptions of statistical inference, we forecast the unemployment in Turkey.
