Türk tarihinde ayrı bir yeri olan Türkmenler, devletlerin siyasi, askeri ve sosyal
hayatında önemli bir konuma sahip olmuşlardır. Bu sebeple de onların yaşadıkları
coğrafya ve kimlikleri ayrı bir önem kazanmaktadır. Orta Asya’dan Büyük Selçuklu
döneminde ortaya çıkışları ve Anadolu’ya yönlendirilmeleri, bölgeye kitleler halinde
gelen Türkmenlerin bu topraklar üzerindeki dağılımı, dönemin siyasi ve sosyal
gelişmelerini anlamamız açısından gereklidir.
Bu çalışmada Türkmenlerin Malazgirt zaferini sonrasında Anadolu toprakları
üzerindeki yerleşimleri, Türkiye Selçuklu devletinin kendi birliğini korumak adına
Türkmenlere karşı izlediği politikalar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anadolu'nun
fethedilmesinde önemli bir rol üstlenen Türkmenlerin, Bizans ve Haçlı ordularıyla
yapılan savaşlarda Türkiye Selçuklu Devleti’nin askeri birliğinin temelini
oluşturduğu görülmektedir.
Siyasi hayat üzerinde bu kadar etkin olan ve nüfusun çoğunluğunu oluşturan
Türkmenlerin sosyal hayat üzerinde de etkisi şüphesizdir. Anadolu’daki köy isimleri,
vi
giyim, yemek ve çeşitli adetler incelendiği zaman Türkmenlerin Orta Asya’dan
itibaren kullandığı alışkanlıklarını bu topraklarda taşıdığı görülmektedir. Ayrıca
onların sosyal hayatı incelendiği zaman maden işlemeyi bilen, hukuku olan son
derece teşkilatlı bir yapıyla karşılaşmaktayız. Bu durum, Türkmenler için özellikle
batılı yazarlar tarafından atfedilen “göçebe” kavramının son derece haksız bir
değerlendirme olduğunu ortaya koymaktadır.
Principally, the answers we have found to the questions “Who Turkmen
are” and “What kind of differences Turkmen have in comparison with other groups”
help us understand the reasons of their operations under the empires Turkmen fell
under domination. By this way, it becomes clear that the emergence of Turkmen in
Great Seljuk Empire whose migration adventures starting in Central Asia we
followed and its orientation to Anatolia, population distribution of Turkmen who
came to Anatolia as crowds make it clear that Turkmen underlie Seljuk Empire of
Turkey. Moreover, Turkmen, who held the most significant position in the battle
with Byzantine and Crusaders during the establishment of the empire, proved to be
not visitors but the owners of these lands, as well.
In 12th century when Anatolia began to adopt Turkization and Islamize, the
role and labor of Turkmen lie behind their daily life they brought from Central Asia
viii
to these lands. Besides limited information about the social life of Turkmen in 11th
century, it is possible to discover the traces we resume even today.
