Algı ve kuramları psikologlar, toplum bilimciler tarafından araştırılan bir konu olmakla birlikte çevre-davranış-mekân üzerine yapılan çalışmalarda da önemli bir yer tutmaktadır. Mekânın tasarımı, kullanımı ve değerlendirilmesinde algı kavramı, temel bir fonksiyonu üstlenmektedir. Çocukların çevreyi algılaması, fiziksel ve zihinsel gelişim süreçlerindeki yapılanmalarla sağlanır. Çocukların ve yetişkinlerin, fiziksel ve zihinsel faaliyetleri, çevrenin algılanmasında ve değerlendirilmesinde birbirinden farklılıklar gösterirler. İstek, algı ve davranış biçiminin tespiti zor olan çocuğun, sözlü ve yazılı ifade becerisi de istenilen düzeyde olmamaktadır. Bu nedenle çocuklarla ilgili yapılacak tasarımlarda, çocukların yaşadığı mekândan beklentilerini anlayabilmek için bilişsel haritalar (zihinsel şemalar), sözlü anketler, görüşme ve test tekniği, uzun süreli gözlemler gibi yöntemler kullanılmaktadır. Lynch'a göre bilişsel haritalar; kişinin mekânı deneyimleyerek, zihinlerinde oluşturdukları soyut imgelerdir. Çalışmada yöntem olarak, farklı yaşlardaki çocukların mekânsal algılarını ölçmekte araç olan, bilişsel haritalar ve anket tekniği kullanılmıştır. Tez çalışması kapsamında, somut işlemler dönemindeki 7-11 yaş arası çocukların mekân algılarının, kendi yaşam çevreleri üzerinden ölçülmesi için 40'ar öğrenciden oluşan denek grupları üzerinden toplamda 80 öğrenci ile Konya il merkezinde bulunan bir devlet bir de özel okul kapsamında araştırma gerçekleşmiştir. Anket çalışmasının bire bir yapıldığı araştırmaya bağlı olarak, her öğrenciden evinde yaşadığı mekânın anlatım tekniği serbest olmak üzere, resminin yapılması istenmiştir. Yapılan resim çalışmaları ile çocuğun kendi yaşam çevresini nasıl algıladığı ve mekân algısının gelişimi, Piaget, Inhelder ve Lynch'in çalışmalarından yapılan sınıflamalara göre topolojik, projektif ve metrik mekân ilişkileri açısından incelenmiştir. Sonuç olarak yapılan araştırma, çocuğun yaşadığı çevrenin zihnindeki mekân kurgusunu oluşturan etmenleri ve yaşadığı çevrenin algısında oluşturduğu etkileri ölçerek, çocuk mekânları için yapılacak tasarımlara ve bu alanda çalışacak tasarımcılara yol göstermesi amaçlanmaktadır.
Perceptions and theories have a significant place in studies on environment-behaviour-space as well as being an important subject that is studied by psychologists and social scientists. The concept of perception assumes a fundamental function in the design, use and evaluation of the space. Children's perception of the environment is provided by their physical and mental development processes. The physical and mental activities of children and adults differ from each other in perceiving and evaluating the environment. Oral and written expression skills of a child whose request, perception and behaviour are difficult to determine are not at the desired level. For this reason, methods such as cognitive maps (mental schemes), oral surveys, interview and test techniques, and long-term observations are used to understand the expectations of the children about their living space in the designs to be done about the children. According to Lynch, cognitive maps are abstract images that one creates in their minds by experiencing the space. Cognitive maps and questionnaires were used as a means of measuring the spatial perceptions of children of different ages. Within the scope of the thesis study, a total of 80 students took place over the subject groups each consisting of 40 students in order to measure the spatial perceptions of the children between the ages of 7 and 11 at concrete operational stage over their own living environment. Considering that the evaluation criteria of social life and economic level on children's perception also play a decisive role, the study area was determined as a state school in Konya /Selcuklu and a primary school in the status of private school. The third and fourth year students were selected as the subject group when the age appropriateness and expression forms were evaluated in the questionnaire application. Depending on the research that the questionnaire was conducted on a one-to-one basis, each student was asked to make a picture of the space they lived in their house, free to choose a narration technique. The study of paintings has been examined in terms of how the child perceives his living environment and the development of the perception of space, topological, projective and metric space relations according to classifications made by the works of Piaget, Inhelder and Lynch. As a result, it is aimed that the research will lead to the designs to be done for children's spaces and the designers to work in this area by measuring the factors that constitute the space image in the mind of the child and the effects of their living environment on their perceptions.
