21. yüzyılın bir gerekliliği olarak teknik ve teknolojik ilerlemelerin üst seviyelerde olması, çalışanların psikolojik yanının araştırılması ve daha çok geliştirilmesini yadsıyamamıştır. Bu doğrultuda bu çalışmada, psikolojik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde içsel motivasyonun aracılık rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. İlk olarak, çalışmanın teorik bölümünde psikolojik iklim, örgütsel vatandaşlık davranışı ve içsel motivasyon konuları incelenmiştir. Uygulama bölümünde ise psikolojik iklimin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde içsel motivasyonun aracılık rolü incelenmiştir. Anketler, İSO 500 kapsamındaki ilaç ve kimya sanayi işletmelerinde görev yapan 416 beyaz yakalı çalışan üzerinde uygulanmıştır. SPSS 15.0 ve AMOS 11 programı ile yapılan analizlerin neticesinde psikolojik iklimin ÖVD üzerindeki etkisinde içsel motivasyonun yarı aracılık rolü saptanmıştır. Ayrıca ilgi/hoşlanma; katkının ve meydan okumanın özgecilik üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahiptir. İlgi/hoşlanma; katkının, kendini ifadenin ve meydan okumanın sivil erdem üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahipken destekleyici yönetim ve tanıma için tam aracı bir rol üstlenmektedir. Ayrıca yeterli görme; destekleyici yönetimin ve katkının nezaket üzerindeki etkisinde yarı aracı bir rol oynamıştır. Yeterli görme; katkının, kendini ifadenin ve meydan okumanın sivil erdem üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahipken destekleyici yönetim için tam aracı bir role sahiptir. Ayrıca tercih etme; destekleyici yönetimin, rolde açıklığın ve katkının nezaket üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahipken destekleyici yönetimin, katkının ve kendini ifadenin nezaket üzerindeki etkisinde yarı aracı bir role sahiptir.
The high level of technical and technological progress as a requirement of the 21st century could not deny investigation and further development of psychological aspects of employees. Accordingly in this study, it is aimed to examine the mediating role of intrinsic motivation on the effect of psychological climate on OCB. Questionnaires were conducted on 416 white-collar employees in the pharmaceutical and chemical industrial enterprises involved in 500 largest industrial companies of Turkey. As a result of the analyses carried out with SPSS 15.0 and AMOS 11 program, semi-mediating role of intrinsic motivation on the effect of psychological climate on OCB was found. Interest/enjoyment also has a semi-mediating role in the effect of contribution and challenging on altruism. Moreover, while interest/enjoyment has a semi-mediating role in the effect of contribution, self-expression and challenging on civic virtue, it has a full mediating role for supportive management and recognition. It also plays a semi-mediating role in the effect of perceived competence, supportive management and contribution on courtesy. While perceived competence has a semi-mediating role in the effect of contribution, self-expression and challenging on civic virtue, it has a full mediating role for supportive management. Moreover, while perceived choice has a semi-mediating role in the effect of supportive management, role clarity and contribution on courtesy, it is semi-mediator in the effect of supportive management, contribution and self-expression on courtesy.
