Masallar, insanın yaşadığı dünyada ufkunu ve hayal dünyasını zenginleştiren, yaratıcı bir birey olmasına yardımcı olan, çocuğun doğumuyla tanıştığı bir edebi türdür. Masallar yoluyla birey farklı dünyaların kapılarını aralar ve yeni şeyler öğrenip keşfetmeye başlar. Bir varmış bir yokmuş ile aralanan masal dünyası bireyin bazı temel değerleri kazanmasında önemli bir role sahiptir. Çocuklar tarafından sevilen, çocuğun merak ve keşfetme güdüsünü harekete geçiren masallar; çocukta empati kurmayı, yaşadığı dünyayı tanımayı, ele aldığı konularla çocuklara temel değerlerin aşılanmasında önemli bir araçtır. Bu çalışmanın amacı, Türk dünyasından tespit edilen hayvan masallarında yer alan değerleri tespit etmektir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışmada veri toplama amacıyla doküman analizi tekniğinden faydalanılmıştır. Araştırmada, Ali Berat Alptekin’in "Hayvan Masalları" ve Nedim Bakırcı'nın "Türk Dünyası Coğrafyasında Tespit Edilmiş Hayvan Masalları Üzerinde Bir İnceleme", adlı eserleri başta olmak üzere Türk dünyasının farklı coğrafyalarında tespit edilmiş hayvan masallarında yer alan değerler Schwartz Değerler Ölçeği’ne göre sınıflandırılmış ve kullanım sıklığını tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda bahsi geçen masallarda güç, güvenlik, evrensellik, başarı, geleneksellik, yardımseverlik, uyma, uyarılma, özyönelim ve hazcılık değerine yer verildiği tespit edilmiştir. Yardımseverlik değerinin yoğun bir şekilde işlendiği saptanmıştır. Geçmişle bağ kurulmasını ve geleceğe değerlerin aktarması açısından masalların gücü önem teşkil etmektedir. Özellikle küçük yaş gruplarında temel değerlerin aktarımında kullanılan hayvan masallarının bu hususta bir araç niteliğine sahip olduğu görülmektedir.
Tale is a literary genre that broadens one’s horizon and enriches their imaginary world, that
helps become creative individuals. It also is a genre that children make acquaintance the day they are
born. Individuals crack a door open to new worlds and start leraning and discovering new things
through tales. The doors of tales which are opened slightly with the phrase Once upon a time is quite
important in order to bring people certain fundamental values. Tales which children love and evoke a
sense curiosity and discovery in their world are a significant means in order to get them to attain the
feeling of empathy and fundamental values and to know the world around them.
The aim of this study is to establish the values in the fables of the Turkish world. The study, in
which qualitative research method was used, utilized the document analysis technique so as to collect
data. The values in Ali Berat Alptekin’s work named "Fables"and Nedim Bakırcı's "A Study On
Animal Tales Which Were Discovered İn The Region Of Turkish World" were classified according to
Schwartz Values Scale and their usage frequency was specified in the study. As a result of the
research it was found out that the mentioned tales include the values such as power, universality,
security, success, traditionalism, benevolence, compliance, excitation, self-tendency and hedonism. It
was observed that the value of benevolence is covered throughout the tales intensely. Tales are vital in
terms of forging a bond with the past and transferring our values into the future. We particularly
observe that fables, which are utilized for value-transfer regarding young children, is a suitable
medium.
