‘Türk sözel mizah geleneği’nin bugününü anlamak ve geleceğe sağlıklı bir şekilde aktarımını sağlayabilmek için bu geleneğin tarihî süreç içerisinde yaşadığı değişim ve dönüşümleri bilmek elzemdir. Bu itibarla, Osmanlı dönemine ait ve Agâh Sırrı Levend’in ‘gülmece’ olarak nitelendirdiği ‚Da‘vâ-yı Tuyûr‛ adlı bir anlatı ele alınacaktır. Öncelikle, anlatıdaki mizahla ilgili unsurlar tespit edilerek anlatının mizahî karakteri ortaya konulacaktır. Daha sonra ise anlatının ulaşabildiğimiz cönk, mecmua ve taş baskı eserlerden de izini sürerek ‘Türk sözel mizah geleneği’ içerisindeki yeri belirlenmeye çalışılacaktır. Bu sayede, bir taraftan Osmanlı dönemi Türk mizahına ait bir metin tanıtılırken, diğer taraftan metnin ‘mizah literatürümüz’ açısından yeri ve önemi ortaya konulmuş olacaktır.
To understand todays Turkish oral humour tradition and to transfer this tradition to future, we have to know how this tradition changed and transformed in historical process. Therefore, in this study we are going to study on Dava-yı Tuyur which was qualified as ‚humour‛ by Agâh Sırrı Levend. Firstly, the elements which contains the humour will be determined to understand the texts’ humour characteristic. Then, this texts place in Turkish Oral humour tradition will be identified by using conks, mecmuas and litographic texts. In this study Dava-yı Tuyur will be introduced and Dava-yı Tuyur’s importance in humour literature will be explained.
