Bu çalısmamızda, Mecelle şârihi olarak bilinen Osmanlı hukukçularından Ali Haydar
Efendi’nin hayatı, hukukçu niteliğiyle yaptığı görevler ve bu yöndeki çalışmaları üzerinde
durulmaktadır. Ali Haydar Efendi, Osmanlı Devleti'nin son dönemdeki fikri ve hukukî
gelişmelerini takip etmiş; yargı, eğitim ve fetva kurumlarında önemli görevlerde
bulunmuş bir hukukçu ve devlet adamıdır.
Ayrıca Ali Haydar Efendi, üstlendiği önemli görevler ve gerçekleştirdiği hukukî faaliyetlerin
yanında İslâm hukukunun ve hukuk tarihinin kaynakları arasında yer alan önemli hukukî
eserler bırakmıştır. Bu çalışmaları ile hukuk ilmine katkı sağlamış ve sonraki dönem
hukukçularına ilham kaynağı olmuştur. Bunun yanı sıra müellifin Ceride-i Adliye’de
çeşitli konularda yayımlanmış birçok hukukî makalesi de bulunmaktadır.
Bu araştırmamızda Ali Haydar Efendi’nin birbirinden farklı konularda kaleme aldığı
eserlerinin muhteva ve özellikleri hakkında bilgi verilerek, onun ne kadar önemli bir
hukukçu olduğu ortaya konulmaya çalışılmaktadır.
In this research, the life, the duties as a jurist and the works on this subject of Ali Haydar
Efendi, an Ottoman jurist known as a commentator of Mecelle are studied. Ali Haydar
Efendi is a jurist and statesman who followed the juridical and intellectual developments
and was in charge in lawsuit, education and fatwa positions in the last period of Otoman
Empire.In addition to these duties and activities, Ali Haydar Efendi produced important
works of law which found their place in the sources of Islamic law and history of law with
his works he contributed much to the jurisprudence and inspired many jurists of later
periods. He also has many articles publilished in Ceride-i Adliye(a magazine of law) on various judicial subjects. In this research, the significance of Ali Haydar Efendi as a jurist is
emphasized by studying the contents and properties of his works on various subjects.
