Bed’-i Besmele, “Besmele’ye başlamak” anlamına gelir. Osmanlı Devleti’nde çocuklar dört
veya beş yaşına geldiklerinde ilk mektebe, bugünkü karşılığı ile ilkokula başlarken düzenlenen
törene “Bed’-i Besmele/Bed’-i Besmele Cemiyeti” veya tören sırasında okunan dualara “âmîn”
denildiği için “Âmîn alayı” adı verilmiştir. Türk kültürünün zenginliklerinden biri olan Bed’-
i Besmele töreni, günümüzdeki okuma bayramlarına benzer bir fonksiyona sahiptir. Bu makalede,
18.yüzyılda Enderunlu Fâzıl tarafından kaleme alınmış Sûrnâme-i Şehriyâr adlı eserden
hareketle, I.Abdülhamit’in şehzadeleri Mustafa ve Süleyman’ın Bed’-i Besmele törenleri üzerinde
durulmuştur. Makalenin sonunda, eserin Ali Emiri Millet Kütüphanesi’nde bulunan
tek nüshasının tıpkıbasımı ve çeviri yazısı karşılıklı olarak verilmiştir.
Bed-i Basmala means “starting to recite basmala”. In Ottoman Empire, when children reach
the age of four or five and start their first school, considered as primary school today, a
ceremony was held named as “Bed-i Basmala/Bed-i Basmala Community” or “Amen Parade”
for people used to say “Amen” to the prayers during the ceremony. Bed-i Basmala ceremony
which is one of the richness of Turkish culture has a function similar to recent reading
festivals. In this paper, Bed-i Basmala ceremonies of Mustafa and Suleiman who were
shahzadahs of Abdulhamid I were focused on, based on Sûrnâme-i Şehriyâr written by Enderunlu
Fâzıl in the 18th century. Facsimile and translation of the work whose single copy is in
Ali Emiri Millet Library are given at the end of the paper.