Sentaks özelliği dolayısıyla özel bir kullanıma sahip olan de- fiilinin Eski Türkçe dönemlerinden
beri, kalıplaşarak farklı işlevleri yüklenmesi, sık karşılaşılan durumlardandır. Türkiye
Türkçesinde -e zarf-fiil ekini alarak "diye" şeklinde teşekkül eden yapı, Kırım Türkçesinde -p
zarf-fiil eki ile “dep”, zaman zaman da “diye” şeklinde kullanılır. “dep” diğer Türk lehçelerinde
olduğu gibi, Kırım Türkçesinde de kendi manasını koruyarak birleşik cümle yapmasının yanında,
kalıplaşarak ve başka yardımcı kelimeler vasıtasıyla, cümlede zarf veya bağlaç gibi
çeşitli görevleri üstlenir.
It is seemed frequently since Old Turkish that which has a special usage, because of sentactic
feature, the verb de- acquire various functions. The form dep which formed by gerund suffix -
p is used in Crimiean Tatar Turkish such as in many other Turkish dialects. In Turkey
Turkish this form is diye which formed by another gerund suffix -e. The form dep is used in
compound sentences by its own mean. At the other hand, it performs adverbs or conjunctions
by becoming inflexible or by means of other helping words just like in the other Turkish
diaelects.