Uygurlularla başlayan Türk Cild Sanatının serüveni İslâm Cild Sanatı içinde, Anadolu Selçuklu üslûbuyla yeni bir soluk kazanmıştır, Selçuklu devlet adamlarının ve önde gelenlerin himayesinde gelişerek Osmanlı Cild Sanatına geçişte bir köprü vazifesi üstlenmiştir. Türklerin kutsal kitap başta olmak üzere içinde pek çok kıymetli bilgiyi barındıran yazma eserlere verdikleri değer ve ehemmiyetle, kendi milli zevk ve anlayışları çerçevesinde hazırlanan bu eserler korunmaya ve saklanmaya haiz biçimde günümüze kadar ulaşmışlardır. Türk İslâm Cild Sanatı içinde de Anadolu Selçuklu Cild Sanatı pek çok yeniliğin ortaya konulduğu ve diğer sanat alanlarındaki araştırmalara göre daha az araştırmanın olduğu önemli bir bölümdür. Bu düşünceden hareketle Konya Yazma Eserler Kütüphanelerinde Bulunan Anadolu Selçuklu dönemine ait cildlerin şemselerinin analizini yaptığımız bu tezde; cild sanatının tanımı, tarihçesi, bölümleri, çeşitleri, yapımı, malzeme ve aletleri gibi genel bilgilere yer verildi. Yüzyılları ketebe kaydında belli olmayan örnekler araştırma kapsamında yer alan benzer örneklerle mukayese edilerek incelendi ve buna göre katalog içinde sıralandı. Katalog bölümünde şemsesi incelenen cild örneğinin ismi, dili, konusu, ölçüleri, sayfa sayısı, ketebesi, müellifi vb. bilgiler verilerek eserin künyesi oluşturuldu. İncelenen şemseler desen tasarım özellikleri ve yapım teknikleri bakımından değerlendirildi. Şemselerin çizimleri yapılarak tasarım özelliklerinin daha anlaşılır olması sağlandı, ayrıca bazı örneklerin çizimleri, bugün dijital fotoğraf kaydı olmadığı için Ahmet Saim ARITAN hocamın, yüksek lisans tezinde bulunan fakat detay kısımları çok net görünmeyen fotoğraflardan faydalanılarak yapılmıştır, tez çalışmamızda yer alan çizimler bu bakımdan değerlendirildiğinde bir belge niteliği kazanmıştır ve kanaatimiz daha sonra bu alandaki araştırmacılar için de yararlı bir kaynak olacağıdır.
The adventure of Turkish Binding Art, which started with Uighurs, has gained a breath of fresh air in Islamic Binding Art with the Anatolian Seljuk style, and by improving under the auspices of the Seljuk statesmen and the leading people has undertaken a bridge duty in the transition to Ottoman Binding Art. These works, prepared in the frame of their national tastes and understanding with the values and the importance that the Turks gave to the writing works containing the most precious information, especially the sacred books have reached to the present day with the preservation and hiding. Within the Turkish Islamic Binding Art, the Anatolian Seljuk Binding Art is an important part where many innovations have been put forward and less research has been done than in other art areas. In this thesis that we analyzed the decorative figures of the sun of the bindings of the Anatolian Seljuk period in Konya Written Works Library, general information such as the definition, history, parts, types, making, materials and tools of the art of binding are included. Examples the centuries of which were unclear on the colophon were studied by comparing with the other similar examples and sorted in the catalog accordingly. In the catalog section, record of the work was formed by information such as the name, language, subject, measurements, number of pages, colophon, author, etc. of the binding example the decorative figure of the sun of which is studied. The studied decorative figures of the sun were evaluated in terms of pattern design features and making techniques. It was provided that design characteristics of the decorative figures of the sun were more clear by drawing them, also as there were no digital photography records of some examples today, the drawings of some of them were made with the help of the photographs the details of which were no quite clear in the master's thesis of my teacher, Ahmet Saim ARITAN. When the drawings in our thesis study are evaluated in this regard, a document quality has been acquires and our opinion is that it will be a useful resource for the researchers in this area.
