1055 tarihinde Büyük Selçukluların veziri olan Amîdülmülk Kündürî’nin uygulamış olduğu mezhep politikaları, Selçuklu coğrafyasında Sünnî düşüncenin zayıflamasına neden oldu. Bu durumu değerlendiren Şiî Fatımîler, propaganda faaliyetlerini daha da arttırmışlardı. Bununla birlikte Alp Arslan’ın sultan olmasından sonra durum değişti. Nitekim Alp Arslan’ın vezir tayin ettiği Nizâmülmülk, bir önceki vezirin takibata uğrattığı Şâfiî-Eş‘arî mezhebine mensuptu. Nizâmülmülk, Nîşâbûr şehrinde Şâfiî kaidelere göre eğitim veren bir medrese inşa etmek için Alp Arslan’dan izin almış, ancak Alp Arslan bu faaliyetin bütün ülkeye yayılmasını istemişti. Böylece Nizâmiye Medreseleri’nin inşa süreci başlamış oldu. Nîşâbûr’dan sonra da Bağdad, Belh, Herat, Isfahan, Basra, Merv, Amül, Musul, Bûşenc, Hârgird ve Rey gibi önemli şehirlerde medreseler inşa edildi. Nizamiyeler, İslâm dünyasında inşa edilen ilk sistemli medreseler oldu. Kurulan vakıflarla desteklenen bu medreselerde ders veren müderrisler ve öğrencilerin tüm ihtiyaçları karşılanmıştı. Nizamiyeler, model olarak İslâm coğrafyasında, hatta Avrupa’da kurulan pek çok üniversiteye de örnek teşkil etmiştir. Ayrıca bu medreseler, kuruluş amaçlarına uygun olarak pek çok öğrencinin yetişmesine ve devlet hizmetinde görev almasını da sağlamışlardı.
The sectarian policies of Amid al-Molk Kondori, who became the Vizier of the Great Seljukid State in 1055, brought a weakening of Sunni teachings in the Seljukid territories. Seeing this as an opportunity, Shiite Fatimids increased their propaganda activities to an upper level. All of these would change with the ascendance of Alp Arslan to the Seljukid throne. Indeed, the new vizier appointed by Alp Arslan, Nizam al-Molk, belonged to the Shafi’i-Ashari school. When Nizam al-Molk got Sultan Alp Arslan’s permission to build a madrasa in Nishapur where the education was going to be conducted according to Shafi’i school, the sultan asked him to expand the Shafi’i education to the whole country. Thus, the process of building the Nizamiyya madrasas began. After Nishapur, new madrasas were built in Baghdad, Balkh, Herat, Esfahan, Basra, Merv, Amul, Mosul, Bushanj, Kargerd and Rayy. Nizamiyyas were the first systematic madrasas founded in the Islamic world. As the madrasas were financially supported by endowments, all the needs of professors and students were provided within the madrasa system. The Nizamiyyas constituted a model would be imitated not only in the Islamic world but in many universities founded in Europe. In accordance with their founders’ vision, the Nizamiyya madrasas produced graduates who were employed in the Seljukid State.
