Çalışmada, bora tepkileri daha önce belirlenmiş Pisum sativum L. türüne ait meyvesi ve tohumu
yenen yemeklik S2 hattı ile Pisum arvense L. türüne ait 602-1 yemlik hat, Taşkent ve Özkaynak
yemlik bezelye genotiplerine 0, 2, 20 ve 200 mg kg-1 dozlarında uygulanmış olan borun büyüme
parametreleri (kök, gövde), bağıl su içeriği, bitkilerde biriken bor miktarları, prolin, malondialdehit
miktarları ve katalaz (CAT), peroksidaz (POX) gibi antioksidant enzim aktiviteleri, enzim aktivitelerinin
belirlenmesi ve bor toksisitesi/noksanlığı koşullarında bitkinin geliştirdiği savunma mekanizmasının
incelenmesi konuları araştırılmıştır. Bezelye genotiplerine farklı seviyede uygulanan borun gövde ve
kök’ün yaş, kuru ağırlık ve uzunlukları bor uygulamasında en fazla azalma oranları S2 hat ve Taşkent
çeşidinde, bitkilerde en yüksek bor konsantrasyonu 200 mg B kg-1 dozunda ve S2 hattında tespit
edilmiştir. Bor uygulamasına bağlı olarak, katalaz aktivite değerlerinin 3. gün yapılan örneklemede 602-1
bezelye hattında azalma gösterirken, 7. günde B uygulamalarıyla artış gösterdiği, POX aktiviteleri genel
olarak B dozundaki artışlarla azalma gösterdiği belirlenmiştir. Bezelye hat ve çeşitlerinde 0. gün
örneklemelerinde prolin ve malondealdehit değerleri en yüksek 602-1 ve S2 hatlarında elde edilmiştir.
In the present study, line S2, with edible fruit and seed, from Pisum sativum L., and feeder line
602-1 as well as the registered feeder genotypes Taşkent and Özkaynak from the species Pisum arvense
L. were investigated under four different (0, 2, 20 ve 200 mg kg-1) boron concentrations. More
specifically, the species with a known response to boron were evaluated based on growth parametes
(shoot and root), relative water content, boron accumulation within plant tissues, proline and
malondialdehyde contents as well as enzyme and antioxidative enzyme activities like catalase (CAT),
peroxidase (POX). The most prominant reductions in the shoot and root dry weights and plant heights
were determined from the samples of the pea line S2 and the variety Taşkent that were treated with 200
mg B kg-1 dosages. The samples of the line S2 accumulated the highest boron concentrations within their
tissues under the same high B treatment conditions. While the catalase activities of the samples from the
pea genotypes 602-1 was decreased at the samples on day 3, the activities of the samples were increased
on day 7 with B treatments. In general, POX activities were reduced in all the samples with increasing B
concentrations. Proline and malondialdehyde contents of the genotypes were the highest at the samples of
the genotypes 602-1 and S2 on day 0.
