Mengücekli askerî savunma yapılarından birisi: Divriği Kalesi

Abstract

Anadolu’da önceden var olup Türkler döneminde yenilenen yapıların en eskilerinden birisi de Divriği Kalesi’dir. Kale, Sivas’ın Divriği ilçesinde şehrin kuzeyinde Çaltı Vadisi’ne bakan uçurumun kenarında yüksek bir kayalığın üzerindedir. Geçmişi Hititlere kadar dayanan Divriği’nin şehir olarak ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu tam olarak bilinmemektedir. Divriği, Bizans döneminde Sasani ve Araplarla yapılan mücadeleler esnasında tampon bir bölge konumundaydı. Divriği Kalesi Bizans’ın, Sâsani ve Abbasi sınırlarına yakın en önemli karakolu olmuştu. Divriği, tamamen Bizans yönetimine girdikten sonra özellikle imparatorluğun küskün halklarından Pavlikanlar’ın yaşadığı bir uç şehri olmuştur. Divriği Kale’si ise Bizans’tan sonra Türklerin eline geçmiştir. Mengücek Gazi’ye bağlı Türkmenler, Malazgirt Zaferi’nden sonra dik yamaçlı bir tepe üzerindeki Divriği Kalesi’ni, birkaç haftalık bir kuşatmadan sonra fethederek Emir Mengücek Gazi’ye teslim etmişlerdir. Biz bu çalışmamızda Divriği Kalesi’nin başlangıcından günümüze tarihi süreçteki durumunu ve bölgeden geçen seyyahların kale hakkındaki düşüncelerini aktarmaya çalışacağız.

Divriği Castle is one of the oldest buildings existing in Anatolia earlier and renewed in the Turkish era. The castle is on a high rock on the edge of the cliff overlooking Çaltı Valley in the north of the city in the province of Divriği in Sivas. It is not known exactly when and by whom Divrigi, history of which dates back to the Hittites, was established as a city. Divrigi was a buffer zone during the battles against Sassanians and Arabs in the Byzantine era. Divriği Castle was the most important station near the Byzantine, Sassanid and Abbasid borders. After coming under the rule of Byzantine completely, Divriği became a border city where especially the Pavlikans, one of the resentful peoples of the empire, lived. Divriği Castle came under the domination of the Turks after that of Byzantium. After the Malazgirt Victory, the Turkmen of Mengücek Gazi conquered Divriği Castle located on a steep slope after a few weeks' siege and handed it over to Emir Mengücek Gazi. In this work we will try to explain the situation of Divriği Castle in the historical process from the beginning up to present day.