İnternet haberciliği ve aktif izlerkitle ilişkisi çerçevesinde etik tartışmalar

Abstract

İnternet hızla gelişip yaygınlaşırken kendinden önce varolan kitle iletişim araçlarının “geleneksel” nitelemesiyle tanımlanmasına yol açtı. Bu tanımlamayı gerekli kılan temel etmenlerden birisi, aynı zamanda internetin belirleyici özelliklerinden de birisi olan etkileşimdi. Etkileşimli bir araç olan internet izlerkitlesini geleneksel kitle iletişim araçlarının tam aksine edilgen durumdan çıkarıp, etken bir duruma taşıdı. Bu olgu kendini internetle ilgili her ortamda gösterdi. İnternet haberciliği de bu olguyla tanışan bu duruma ayak uyduran uygulama alanlarından birisi oldu. Haber sitelerinin izlerkitlesi bu etkileşimli ortamda, haberlere yorum ekleme, çeşitli konular hakkında tartışabilme, e-posta grupları oluşturabilme, sanal cemaatler kurabilme şansı elde ederken haber siteleri de ücretli ya da ücretsiz erişimler için kullandıkları bilgi formlarıyla, sayaçlarla, çerez dosyaları ile izlerkitleleri hakkında daha sağlıklı bilgiler topladılar. Bu araştırma ile Türkiye’de yayın yapan haber sitesi sorumlularına uygulanan bir anketle kullanılan etkileşimli uygulamaları saptanmış, izlerkitle, haber sitesi ve internet habercileri açısından sorunları tanımlanmış, tartışılmış ve çözüm yolunda öneriler geliştirilmiştir. Çalışma sonucunda haber sitelerinde etkileşimliliğin temel özelliklerinden olan izlerkitlenin izlenmesi, zararlı ve saldırgan içerikten korunması, etkileşimli uygulamaların kullanılması konusunda veriler elde edilmiştir. Siteler sahip oldukları etkileşimli uygulamalarda ve site dışına verilen bağlarda izlerkitleyi uygunsuz ve saldırgan içeriğe karşı koruma konusunda hassas davrandıklarını ifade etseler de hepsinin bu konuda yeteri sayıda işgören istihdam ettiklerini, bir kontrol sistemi geliştirdiklerini söyleme olanağı yoktur. İzlerkitle bilgilerinin özel hayat sınırları içinde tanımlanmış olması internet etiği adına umut verici bir olguysa da az sayıda da olsa gelir getirici bir unsur olarak satılabileceğini düşünenler bulunmaktadır.

While Internet was going to develop and get bigger, other mass media, which exist before internet were begun to call as traditional mass media. Basic reason of this description is interactivity, most important element of internet. Internet, as an interactive media, has given an active role to its user than the other mass media. This fact has shown itself in everywhere which related to internet. Also Online journalism harmonized to this fact. In this interactive environment, while news site users had chance to add comment to news, to discuss about various subjects, to constitute e-mail groups, news sites and also had to get more healthy information about their users with the help of forms, cookie files and counters. This study determined the interactive methods in the news sites with the help of a poll which was answered by news sites director and discussed, described ethic problems and proposed some solutions to these ethic problems from news sites, online journalists and internet users’ point of view. When the study was completed, some data which are related with interactivity and its applications are collected. Even news sites directors said internet users were protected against violent content, it is not possible to say news sites had enough workers, had control systems. But most of the news site directors have accepted that data about internet users are private. On the other hand a few site directors think different. According to them these data had an economic value.