Süleyman Fikri Erten’in ‘İlm-i Belâgatdan Beyân ve Bedî‘ hulâsası adlı eseri

Abstract

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Bosna’da dogup stanbul’da egitimini tamamlayan Süleyman Fikri Erten; bu karısık dönemde Lâzkiye ve Antalya’da ögretmenlik yapmıs, talyanlar Antalya’yı isgal ettiginde tarihî eserleri kaçırmalarına mani olmak için Osmanlı Devleti tarafından Antalya’da görevlendirilmistir. 1921- 1941 yılları arasında Antalya Müze Müdürlügü yapan yazar, yasının ilerlemesi nedeniyle 1941 yılında emekliye ayrılmıştır. Hırvatça, Sırpça, Almanca, Türkçe, Arapça ve Esperanto dillerini bilen Süleyman Fikri Erten, ömrü boyunca birçok esere imza atmıştır. Bu eserlerden biri de “ ‘1lm-i Belâgatdan Beyân ve Bedî‘ Hülâsası ” isimli eseridir. Antalya’daki Rum Kız Okulu’na Türkçe ögretmeni olarak atanınca, okulun ögrencilerine Türkçenin yazım ve konusma kurallarını daha iyi ögretebilmek içün yazdıgı bu eserde söz sanatlarından kısaca bahsetmis ve bunlarla ilgili manzum ve mensur örnekler vermiştir. Bu makalede; Süleyman Fikri Erten’in hayatı ve eserleri arastırılmıs, “ ‘İlm-i Belâgatdan Beyân ve Bedî‘ Hülâsası ” isimli eseri bugünkü harflere aktarılmıs, eserdeki Arapça ve Farsça ibâre ve beyitlerin anlamları verilmis, metinde geçen beyitlerin kime ait oldukları tarafımızdan eklenerek köseli parantez içinde [ ] belirtilmiştir. Metinde bazı yazım hataları vardır. Bazı yerlerde bu yazım hatalarını gidermek için köseli parantez içerisinde bazı kelime ya da ekler metne eklenmis, bazı yerlerde ise herhangi bir degisiklik yapılmamıstır. Metin hazırlanırken transkripsiyon alfabesi kullanılmamıs olmakla birlikte (ayn) harfi (‘) ve ء (sükûn hemze) harfi (’) isaretleriyle gösterilmistir.

Süleyman Fikri Erten was born in Bosnia in the last period of the Ottoman Empire. He was educated in stanbul and then he was teacher in Antalya and Lazkiye at this turbulent period. He was appointed by the Ottoman Empire in order to prevent the evasion of historical artifacts by Italians when Italians occupied Antalya. Between the years of 1921-1941, he was the director of Antalya Museum. Due to his age, he retired in 1941. Süleyman Fikri Erten who knows Croatian, Serbian, German, Turkish, Arabic and Esperanto, produced many works throughout his life. One of these works is named “ ‘1lm-i Belâgatdan Beyân ve Bedî‘ Hülâsası”. He wrote this book for teaching Turkish spelling and writing rules to students when appointed to Antalya Greek Girls’ School. In this work, he briefly mentioned figures of speech and gave examples of verse and prose on figures of speech. In this article, Süleyman Fikri Erten’s life and works have been studied. “ ‘1lm-i Belâgatdan Beyân ve Bedî‘ Hülâsası ” was transferred to today’s letters. The meanings of Arabic and Persian phrases and couplets are given. We signified in square brackets who wrote these couplets. There are some typos in the text. In order to fix the typos, we added words or affixes signified in square brackets and in some places there were no changes. When we were prepearing the text, we didn’t use the transcription alphabet, but (ayn) is showed with (‘) and ء (hemze) is showed with (’).