Kentlerin gelişmesinde, kentsel mekânların ve mimari yapıların oluşmasında etkin rol oynayan
bazı unsurlar vardır. Bu unsurların başında tarihi olaylar, önemli buluşlar, sosyal ve iktisadi gelişmeler
yer almaktadır. Dünya tarihinde önemli bir gelişme olan demiryolları da bir çok etkiyi ve gelişmeyi
beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla bu etki ve gelişmeler kentsel alanlara ve mimariye de yansımıştır.
19. yüzyılın başlarında bulunan ve daha sonraları hızlı bir gelişim ve ilerleme sürecine giren
demiryolları sayesinde ülkelerarası iletişim ve ulaşım daha kolaylaşmış ve hız kazanmıştır.
Demiryollarının yapımıyla beraber inşa edilen istasyon binalarıyla yeni mimari yapılar ve kentsel
alanlar oluşmuştur.
Günümüzde endüstri yapıları mimarlık tarihinin ve korumacılığın inceleme alanı içinde yer
almaktadır. Daha önceleri mimari önemi ve kentsel kimlikleri, mimarlık söyleminin dışında olan yapılar
arasında yer alan demiryolu yapıları artık ciddiye alınan strüktürler olma niteliğine kavuşmuşlardır.
Yapıldığı dönemin tarihsel sürecini dışa vuran demiryolu binaları, inşa edilmelerinin ardından kentte
meydana getirdikleri değişimle ve oluşturdukları yeni kentsel alanla bir dönemi simgelemektedirler.
Bu çalışmada Türkiye sınırları içerisinde bulunan ve cumhuriyetin ilk yıllarına kadar yapılmış olan
gar binalarından örnekler seçilmiş ve bu örneklerin kısa tanımları yapıldıktan sonra bir gruplandırma
yapılarak, istasyon binaları için ön cephe kurgusu ve cephe elemanlarını kapsayan bir tiplendirme
çalışması oluşturulmuştur
There are some factors which are effective at the cities’ development, at the formation of
urban spaces and architectural buildings. There are historical events, important inventions, social and
economic developments initial of that factors. The railways which had brought a lot of influence and
advance with itself are a crucial advance in the world history. Because of that these influences and
advances had bounced to the urban spaces and architecture .International communication became easier
and faster because of railways that was invented by the beginning of 19.century and then entered a
progress process. New architectural buildings and urban spaces occurred by the construction of railways
and railway station buildings, had been built.
Today industry buildings take place in the research of architectural history and conservation.
Formerly the architectural importance and urban identifies of railway buildings had taken place out of
the architectural pronunciation and arguments and now they have regained quality of constructions that
was considered important. These buildings that bounced historical process of their construction period,
after their construction, have symbolize a term by creating exchange in city and making up new urban
spaces. In this study the examples of railway buildings were selected through existing in the border of
Turkey and constructed until earlier Republic years. After brief definition of these examples, a typology
work has arranged about railway buildings forming a group.