Anne adaylarını kendi sağlık bakımları ve bebek bakımına hazırlamanın
olumlu etkileri vardır. İlk kez doğum yapacak olan anne adaylarının gebelik, doğum,
lohusalık ve bebek bakımı sürecine hazırlanmaları, aynı zamanda fonksiyonel
olmayan inanç ve uygulamalarını da önlemede de etkili rol oynamaktadır.
Bu çalışmada; Anne Sağlığı ve Bebek Bakımı Eğitimi Programının (ASBEP),
anne adaylarının gebelik, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin fonksiyonel olmayan
inanç ve uygulamalarını etkileyip etkilemediği araştırılmıştır. Araştırma; fonksiyonel
olmayan inanç ve uygulamaların mevcut durumunu belirlemek, sosyokültürel düzeyi
düşük olan ve ilk defa gebelik yaşayan kadınlara verilen ASBEP’in gebelik,
lohusalık ve bebek bakımına ilişkin fonksiyonel olmayan inanç ve uygulamaların
azalmasında etkili olacağı, araştırma sonuçları ileride yapılacak değerlendirmeler için
kriterler geliştirmek açısından yararlar sağlayacağı için önemlidir.
Araştırmada hem tarama, hem de deneme modeli kullanılmıştır. Gebelik,
doğum, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin fonksiyonel olmayan inanç ve
uygulamaları belirlemede tarama modeli uygulanırken, hazırlanan eğitim
programının fonksiyonel olmayan inanç ve uygulamalara etkisini ve annelerin bilgi
düzeylerindeki artışı belirlemeye yönelik olarak da gerçek deneme modellerinden
öntest/sontest kontrol gruplu model uygulanmıştır.
Araştırmanın ilk basamağını oluşturan fonksiyonel olmayan inanç ve
uygulamaları belirlemede; alt sosyokültürel düzeyden en az bir kez gebelik veya
Öğrencinin
Adı Soyadı Hatice YALÇIN Numarası 064138031003
Ana Bilim/Bilim Dalı Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi/
Çocuk Gelişimi ve Eğitimi
Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Nurcan KOÇAK
Tezin Adı
Anne Adaylarına Verilen Eğitimin Gebelik, Doğum,
Lohusalık ve Bebek Bakımına İlişkin Fonksiyonel
Olmayan Uygulamalara Etkisi (Karaman İli Örneği)
vii
doğum yaşamış olan 196 kadın birinci çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmanın ikinci grubunu daha önce doğum yapmamış, gebeliğinin 24-40. haftalarında olan, alt sosyokültürel düzeyde olup eğitim hizmetlerinden yeterince yararlanamayan 31 deneme, 33 kontrol grubu olmak üzere 64 kadın oluşturmaktadır.
Çalışmada önce “Anne Sağlığı ve Bebek Bakımında Fonksiyonel Olmayan İnanç ve Uygulamalar Görüşme Formu” uygulanmış (n=196), elde edilen veriler Anne Sağlığı ve Bebek Bakımı Eğitimi Programının (ASBEP) ve diğer veri toplama araçlarının hazırlanmasına kaynaklık etmiştir. Veri toplama araçları hazırlandıktan sonra deneme ve kontrol gruplarına “Anne Sağlığı ve Bebek Bakımında Fonksiyonel Olmayan İnanç ve Uygulamalar Ölçeği (ASBB-FOİU)” ile “Anne Sağlığı ve Bebek Bakımı Bilgi Düzeyi Değerlendirme Testi” ön test olarak uygulanmıştır. Deneme grubuna “Anne Sağlığı ve Bebek Bakımı Eğitimi Programı (ASBEP)” sunulmuş ve uygulama bitiminde deneme ve kontrol gruplarına “ASBB-FOİU Tutum Ölçeği” ile “Anne Sağlığı ve Bebek Bakımı Bilgi Düzeyi Değerlendirme Testi” son test olarak tekrar uygulanmıştır. Deneme grubundaki anne adaylarına aldıkları eğitimi değerlendirmeleri için “Anne Eğitim Programına Yönelik Tutum Ölçeği” uygulanmıştır.
Araştırma kapsamında kadınların gebelik, doğum, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin fonksiyonel olmayan inanç ve uygulamalarının bulunduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan kadınların % 87,6’sı farklı bitkiler karıştırılıp içildiğinde gebe kalınabileceğine inanmakta; % 77’i rahime şeker, katran, soğan vb bitki ve baharatlarla karıştırılan pamuk yerleştirildiğinde gebelik olabileceğini % 77,9’u doğumu kolaylaştırmak için farklı bitkiler kullanıldığını, % 75,8’i plasentanın çıkması geciktiğinde doğum yapan kadının karın üzerinden bastırıldığını, % 75,8’i albasmasın diye gelenlere kırmızı şerbet ikram edildiğini; % 57,9’u bebeğin terinin kokmaması için tuzlandığını belirtmişlerdir. Ayrıca % 66,1’i kundağa sarılan bebeklerin bacaklarının düzgün olacağına inanmakta; % 51,7’i bebeğin göbeği kuruduktan sonra nereye atılırsa veya gömülürse çocuğun ileride o mesleğe sahip olacağını; % 55,3’ü sarılığın geçmesi için bebeğin sarı kundağa belendiğini; % 67,1’i bebeğin yüzünün yakınlarından başkasına kırkı çıkıncaya kadar gösterilmediğini; % 67,6’ı açık renk gözü olan kişilerin nazarı çok değdiğinden o kişilere bebek
viii
gösterilmemesi gerektiğini belirtmişlerdir. Deneme grubundaki gebelerin anne sağlığı ve bebek bakımı konularındaki bilgi kazanım düzeylerinin öntestte x=24,1 iken, sontestte x=55,3 olması, tam puana (57) yakın olması ve başarı düzeylerinin % 97 olması, eğitimin etkililiğinin “çok iyi” düzeyde olduğunu göstermiştir.
ASBEP eğitim programı sonucunda, deneme grubundaki anne adaylarının ASBEB başarı testinin öntest-sontest puanlarında anlamlı yönde artış belirlenirken, kontrol grubunda yer alan anne adaylarının ASBEB başarı testi öntest/sontest puanlarında anlamlı bir artış görülmemiştir. Deneme grubunda yer alan anne adaylarının ASBEB başarı testi son test puan ortalamaları, kontrol grubu anne adaylarından daha yüksek bulunmuştur. [t=9,372; p<0,05] Kontrol rubundaki anne adaylarının ASBB-FOİU Tutum Ölçeği öntest/sontest puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde fark görülmezken [t=8,346, p>0,05], ASBEP eğitim programı uygulanan anne adaylarının ASBB-FOİU tutum ölçeğinin son test puan ortalamaları, ön test puan ortalamalarından anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur. [t=10,733, p<0,05]. Verilerin değerlendirilmesi sonucunda gebelik, doğum, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin konularda eğitim verilen anne adaylarının fonksiyonel olmayan inanç ve uygulamalarında olumlu yönde değişim olduğu ve eğitim programının başarılı olduğu belirlenmiştir.
Deneme grubunda yer alan anne adaylarının uygulanan programının hedeflerine ulaştığını düşündükleri, içerikten olumlu kazanımlar elde ettikleri, öğretim elemanını yeterli buldukları, kullanılan araç-gereçleri yeterli buldukları belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda; ASBEP programının deneme grubundaki anne adaylarının gebelik, doğum, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin fonksiyonel olmayan inanç ve uygulamalarındaki tutumlarında olumlu gelişmeler sağladığı, anne sağlığı ve bebek bakımına ilişkin bilgi düzeyini yükselttiği, anne adaylarının programa yönelik tutumlarının olumlu olduğu belirlenmiştir.
There are positive effects of getting prepared expectant mothers to their own
health care and child care. Expectant mothers’ getting prepared to the process of
pregnancy, childbirth, puberperality and child care also play a fundamental role in
preventing nonfunctional belief and applications.
In this study, whether Mother Health and Child Care Training Program
(MHCCT) influences expectant mothers’ nonfunctional belief and applications
related to pregnancy, puberperality and child care have been researched.
Research is fundamental for the reason that it is going to define current
situation of belief and applications, MHCCT program which is given to women
whose socio-cultural level is low and who experience pregnancy for the first time
influences to decrease nonfunctional belief and applications related to pregnancy,
puberperality and child care and research results provide benefits in terms of
developing criteria for further evaluations.
In the research, both scanning and experiment models have been used. While
scanning model was used to define nonfunctional belief and applications related to
pregnancy, puberperality and child care, one of the real experimental models with
pre-test and post-test design was used to define the effects of non-functional belief
and applications and the increase in knowledge levels of mothers this training
program.
Öğrencinin
Adı Soyadı Hatice YALÇIN Numarası 064138031003
Ana Bilim/Bilim Dalı Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi/
Çocuk Gelişimi ve Eğitimi
Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Nurcan KOÇAK
Tezin Adı
The Effects Of The Training Applied To Expectant
Mothers Related To The Nonfunctional Applications Of
Pregnancy, Childbirth, Puberperality And Child Care
(Karaman City Sample)
x
In order to define non-functional belief and applications while comprising the first step of the research, 196 women who is a member of a sub-socio-cultural society and experienced pregnancy and childbirth at least once constitute the first working group. Second group of the research constitutes of 64 women in total, 31 of whom is experimental and 33 of whom is control group, who have never given a birth, 24-40week-pregnant and a member of a sub-socio-cultural society and who cannot take the benefits sufficiently.
In this study, first “the Interview Form of Non-functional Belief and Applications in Mother Health and Child Care” was applied (n=196), acquired data became a source for Mother Health and Child Care Training Program (MHCCTP) and the preparation of other data collection tools. After data collection tools were prepared, “Scale of Non-functional Belief and Applications in Mother Health and Child Care (SNBA-MHCC)” and “Knowledge Level Evaluation Test about Mother Health and Child Care” were applied as pre-tests. “Mother Health and Child Care Training Program (MHCCTP)” was applied to experiment group and at the end of the application, “SNBA-MHCC Aptitude Scale” and “Knowledge Level Evaluation Test about Mother Health and Child Care” were applied to experiment group and control group as post-tests. “Aptitude Scale for Mother Training Program” was applied to expectant mothers in experiment group to evaluate their training.
Within the scope of this research, it is stated that women have non-functional belief and application related to pregnancy, childbirth, puberperality and child care. 86.7% off all the women who participated the research believes that they can be pregnant when the mixture of different kinds of herbs is drunk, 77% when a piece of cotton with the mixture of sugar, goudron, onion, herbs and spices is put into the uterine, 77, 9% when different kinds of herbs are used to ease the childbirth, 75.8% when discharging of placenta delays, people should push on the woman’s stomach, 75.8% red syrup is treated to prevent “albasması”, 57.9% child is salted to prevent it to smell sweaty. Moreover, 66.1% of them believe that the swaddled babies will have well-shaped legs, 51.7% when umbilical cord of the baby is buried or thrown a proper place, the baby will have this job in the future, 55.3% the baby is “belenmek” to a yellow swaddle in order to recover from hepatitis, 67.1% the face of new-born-
xi
baby shouldn’t be shown to the other people other than relatives until it is 4o-day-old, 67.6% baby shouldn’t be shown to the glass-eyed people for the reason that they can hex babies more than the others.
While information acquisition level of mothers related to the topics of mother health and child care of pregnant women in experiment group is x=24,1 in pre-test, it is x=55.3 in post-tests and it is very close to the highest point and their success level is 97%. In the light of these results, it can be evaluated that training efficiency is “very good”.
At the result of MHCC training program, while dramatic increase in MHCCTP success test’s the pre-test and post-test points of expectant mothers’ in experiment group is anticipated, there can be observed no dramatic increase in the points of MHCCTP success test’s pre-test and post-test expectant mothers in control group at all. It is stated that expectant mothers in experiment group of post-test average point of MHCCTP success test is much more higher than expectant mothers in control group. [t=9,372; p<0,05]. It isi determined that while in control group, there is no significant difference seen between SBNA-MHCC Attitude Scale pre-test and post-test point averages[t=8,346, p>0,05], SBNA-MHCC Attitude Scale post-test averages of expectant mothers who applied MHCCTP training program has a meaningful decrease than their pre-test averages. [t=10,733, p<0,05]. As a result of evaluation of data, it is asserted that there has been a positive improvement in the training program about non-functional belief and applications related to pregnancy, childbirth, puberperality and child care topics.
It is indicated that expectant mothers in experiment group think that they have achieved the aims of the program which was applied, they gain positive acquisition out of the program, the instructor was qualified enough and instruments used during the training was qualified enough. In accordance with the findings obtained from the research, it is stated that in experiment group of MHCCT program, there has been positive improvements in the attitudes of non-functional belief and applications related to expectant mother’s pregnancy, childbirth, puberperality and child care, knowledge level related to mother health and child care has increased and the attitudes towards expectant mothers are positive.
